Betekenisvol werk

Wat werk betekenisvol maakt, is heel persoonlijk. Wat voor de een betekenisvol is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Op basis van onze praktijkervaring en de inzichten uit de literatuur zijn globaal drie redenen te benoemen waarom mensen hun werk als betekenisvol ervaren:

• Iets doen voor een ander: Werk is betekenisvol als mensen het gevoel hebben dat het nuttig is en het verschil maakt voor een ander. Het gaat vaak om een bijdrage aan een hoger dan een persoonlijk doel.
• Ruimte geven aan eigen accenten: Werk is betekenisvol als mensen het gevoel hebben dat ze er zelf een belangrijke bijdrage aan leveren. Dat is het geval als ze er zelf een eigen stempel op kunnen drukken en eigen afwegingen kunnen maken. Het is werk waarbij mensen vertrouwen en ruimte ervaren om te doen wat zij belangrijk en waardevol vinden.
• Aanspreken van bekwaamheden: Werk is betekenisvol als mensen het gevoel hebben dat ze goed werk hebben geleverd. Het gaat hierbij om competent en bekwaam zijn en om vakmanschap. Het is werk waarbij mensen trots zijn op het geleverde werk en het eindresultaat.

Betekenisvol werk is voor veel mensen een belangrijke drijfveer om elke dag weer hun best te doen. Maar ook organisaties en de samenleving als geheel profiteren er op tal van manieren van, bijvoorbeeld:

• Mensen die hun werk als betekenisvol ervaren, zijn vaker tevreden over en meer betrokken bij hun werk.
• Het is een belangrijke reden voor mensen om bij een organisatie te blijven werken.
• Wanneer mensen hun werk als betekenisvol ervaren, zijn zij ook minder snel geneigd tot niet-integer handelen en meer geneigd tot het mee te gaan in veranderingen van de organisatie.
• Organisaties zijn vaker productiever en presteren beter als werkenden hun werk als betekenisvol ervaren.

De sleutel tot succes is een goede aansluiting tussen wat iemand betekenisvol vindt, het werk en de werkomgeving. Wat mensen betekenisvol vinden, is niet direct veranderbaar; wel of en hoe mensen in de praktijk betekenis in hun werk ervaren en of ze hun werk meer of minder betekenisvol kunnen maken. Dat kun je op de volgende manieren beïnvloeden:

• Aantrekkelijke werkinhoud bieden: Zorg ervoor dat mensen vooral die werkzaamheden uitvoeren die ze betekenisvol vinden. Dat ze niet te veel tijd kwijt zijn aan taken waarvan ze het nut niet inzien. Kijk met de werkende naar wat hem of haar motiveert, waar hij of zij goed in is en hoe het takenpakket hierop kan aansluiten.
• Sociale omgeving bieden: Zorg ervoor dat mensen in een omgeving kunnen (samen)werken waarin ze zich veilig, gesteund en gewaardeerd voelen. Draag duidelijk de waarden uit waarmee mensen werk als betekenisvol identificeren en leef deze ook na. Geef als leidinggevende hierbij het goede voorbeeld.
• Organisatorische randvoorwaarden waarborgen: Zorg ervoor dat het organisatiemodel aansluit bij wat mensen als betekenisvol ervaren, vooral bij de motivatie om het verschil te maken voor een ander. Daarbij gaat het onder andere om prestatieprikkels, beloning, de manier van aansturing en verantwoording. Geef mensen de ruimte en het vertrouwen om hun werk te doen.