De Participatiewet schrijft voor dat gemeenten mensen met een beperking die meer aanpassingen op de werkplek en begeleiding nodig hebben een zo regulier mogelijke en betaalde werkplek moeten aanbieden in een aangepaste omgeving. Beschut werk dus. De ene gemeente organiseert dit anders dan de andere gemeente, maar veelal worden mensen met het advies beschut werk via sociaal werkbedrijven aan een werkplek geholpen. ‘De werkbedrijven hebben de plekken en expertise om passend werk aan te bieden’, vertelt Bruno Fermin, ‘maar dat wil niet zeggen dat iedereen in de werkomgeving van een sociaal werkbedrijf past. Voor sommigen komen achtergrond, talenten en voorkeuren wellicht veel beter uit de verf bij een reguliere werkgever. Je ziet daarom een beweging dat gemeenten steeds meer kijken in welke werkomgeving en bij welke werkgever iemand het beste tot zijn of haar recht komt, maar beschut werk bij een reguliere werkgever is nog wel een vrij nieuw fenomeen.’

Onlangs is het verkennende onderzoek Nieuw beschut werk bij reguliere werkgevers uitgevoerd, waar dat ook uit blijkt. Het is een kansrijke beweging, maar moet wel zorgvuldig worden uitgevoerd. Mensen die het advies beschut werk ontvangen, krijgen dat niet zomaar. Die hebben echt een aangepaste werkplek én goede begeleiding nodig.’

Voorwaarden voor beschut werk

Bruno Fermin is blij dat beschut werk steeds meer wordt ingezet om mensen met een beperking aan het werk te helpen en dat daarbij ook de mogelijkheden bij reguliere werkgevers serieus worden meegenomen, maar ziet ook dat het nog beter moet: ‘Het is natuurlijk mooi dat mensen die het advies beschut werk hebben gekregen steeds vaker een werkplek krijgen bij reguliere werkgevers. Werkgevers krijgen hier subsidie voor en zijn daarnaast ook vaak erg geholpen met de komst van een nieuwe werknemer in deze tijden van arbeidsmarktkrapte, want ze hebben hiermee extra handen om het werk te verzetten. Toch gaat het niet altijd goed, omdat de omstandigheden waarin beschut werk wordt aangeboden niet altijd optimaal zijn.’

‘Belangrijke voorwaarden zijn wel dat de werkplek aangepast moet worden en er een begeleider is die voldoende de tijd heeft en neemt om voor de begeleiding te zorgen én weet hoe het moet’, geeft Bruno Fermin aan. ‘Werkgevers moeten zich wel beseffen dat iemand met het advies beschut werk blijvende aandacht nodig heeft. Dat vermindert veelal niet in de loop van de arbeidsduur. Dit zorgt nog wel eens voor een verkeerd verwachtingspatroon.’

In het verkennende onderzoek komt naar voren dat het goed werkt als de focus ligt op de sterke kanten van de werknemers met het advies beschut werk. ‘Kijk naar wat iemand wil, wél kan en bijdraagt aan de organisatie en zorg ervoor dat hij niet te veel met werk bezig is dat hem niet ligt,’ onderstreept Bruno Fermin. Uit het verkennende onderzoek volgt ook het advies om collega’s op de hoogte te brengen van de werkwijze en afspraken die een werkgever maakt met werknemers met het advies beschut werk.

Beschut werk en duurzame plaatsingen

Onlangs heeft Bruno Fermin op het onderzoek Nieuw beschut werk bij reguliere werkgevers gereflecteerd en daarin geeft hij onder andere aan dat gemeenten kunnen waarborgen dat mensen die met het advies beschut werk bij een reguliere werkgever aan het werk gaan, die baan ook voor een lange tijd kunnen behouden. ‘Gemeenten spelen een hele belangrijke rol bij beschut werk. Zij kunnen duurzame plaatsingen stimuleren. Ik geef een aantal voorbeelden van wat een gemeente kan doen om de kans op duurzame plaatsingen te vergroten:

• Blijf monitoren of de werkplek nog passend is en kom tijdig in actie als een dienstverband niet verlengd dreigt te worden.
• Investeer in de duurzame inzetbaarheid van mensen die het advies beschut werk hebben ontvangen om te zorgen dat mensen ook in de toekomst aan het werk kunnen blijven.
• Maak afspraken met een sociaal ontwikkelbedrijf en/of andere reguliere werkgevers om van-werk-naar-werk-trajecten mogelijk te maken, zodat bij onverhoopte uitval van iemand met het advies beschut werk snel een nieuwe passende werkplek kan worden aangeboden.
• En als een werkgever geen werk- en inkomenszekerheid kan bieden, neem als gemeente mensen met een advies beschut werk dan zelf in dienst onder de cao Aan de Slag en detacheer ze vervolgens naar de reguliere werkgever.’

Bruno Fermin ziet dat veel gemeenten en arbeidsmarktregio’s zoeken hoe zij de kansen van reguliere werkgelegenheid kunnen koppelen aan het bieden van de nodige ondersteuning en de werk- en inkomenszekerheid die voor mensen met een beperking van belang zijn. Hij vertelt over een plan van de arbeidsmarktregio Groningen voor meer duurzame plaatsingen door loopbaanpaden op te zetten: ‘De gemeente Groningen heeft hiervoor een innovatiesubsidie van SBCM gekregen. De gemeente wil een netwerk opzetten waarin mensen gebruik kunnen maken van (soms tijdelijk) werk bij mkb-bedrijven in de regio, kunnen switchen van baan om een volgende stap te zetten in hun carrière en van werk naar werk begeleid worden. Een belangrijke vraag in de aanvraag van Groningen is hoe werkgevers, gemeenten, werkbedrijven en het mbo het beste kunnen samenwerken. Daarbij willen zij ook een soort vaardigheidscertificaten verstrekken, waardoor een nieuwe werkgever precies weet waar de kracht ligt van de werknemer. Een mooi initiatief, waarmee de gemeente loopbanen creëert! Het vergoot de kans op duurzame plaatsingen en zorgt voor meer mobiliteit in de regio. Ik hoop dat dit andere gemeenten en reguliere werkgevers inspireert om ook aan de slag te gaan.

Meer informatie

Wil je meer weten over beschut werk en duurzame plaatsingen? Neem dan onderaan deze pagina contact op met Bruno Fermin. Je kunt je ook aanmelden voor de webinar ‘Beschut werk bij reguliere werkgevers’ van vrijdag 27 januari die Divosa in samenwerking met SBCM organiseert.