Anticiperen op arbeidstekorten in de eerstelijnszorg

‘De krimp op de arbeidsmarkt komt. Accepteer dus wat komen gaat en anticipeer’. Met deze woorden waarschuwt Patrick Banis de eerstelijnszorg. ’We zien al dertig jaar aankomen dat de arbeidsmarkt fors gaat krimpen in de komende periode. Laten we de feiten onder ogen zien: de vergrijzing en ontgroening zijn onomkeerbaar.’

Organiseer het werk anders

Op 3 en 4 juni 2021 is Banis een van de sprekers tijdens het jaarlijkse Eerstelijns Congres, een congres van en door de eerstelijnszorg. In een interview in het magazine De Eerstelijns (november 2020) doet hij alvast een voorzet voor zijn bijdrage aan het congres.

Bestuurders moeten zich volgens Banis het volgende afvragen: hoe kunnen we het werk zo inrichten dat mensen bereid zijn om meer uren te draaien, in de sector werkzaam te blijven of te solliciteren? Het feit dat praktijkmanagers steeds vaker worden ingezet, is volgens Patrick Banis een goed voorbeeld.  ‘Hierdoor kunnen huisartsen het werk blijven doen waarvoor ze intrinsiek het meest gemotiveerd zijn – zorg verlenen – en zijn ze minder tijd kwijt aan zaken die te maken hebben met het werkgeverschap.’

Maatwerk en carrièreperspectief

Banis adviseert om te streven naar maatwerk. Dus geen one-size-fits-all-benadering meer voor de vijftig dokters binnen een huisartsengroep. Houd je personeel tevreden en speel in op persoonlijke motieven met individuele afspraken.

Besturen zouden ook meer aandacht kunnen besteden aan het ontwikkelen van carrièrepaden. Veel mensen willen niet dertig jaar dezelfde functie uitoefenen. Kortom, ontwikkel een nieuw functiegebouw, zodat je mensen meer carrièreperspectief kunt bieden.

Innovatie in de krimpregio’s

In de eerste lijn krijgen steeds meer mensen een deeltijdbaan. De zorgvraag neemt toe en daarmee stijgt ook de werkdruk. ‘Onder deze omstandigheden kan digitalisering een uitkomst zijn’, zegt Banis. Hij verwacht op het gebied van innovatie en digitalisering veel van krimpregio’s als Groningen, Friesland, Zeeland, Zuid-Limburg en de Achterhoek. In de randen van het land is de noodzaak om te innoveren groter omdat de zorgvraag daar relatief groot is. Naar verhouding wonen er in krimpregio’s namelijk meer ouderen en laagopgeleiden. Ook is het aantal huisartsen hier minder. Als de eerste lijn in krimpregio’s allianties vormt met techpartijen, kunnen succesvolle innovaties later ook in andere regio’s worden overgenomen.

Samenwerken voor opleidingsmogelijkheden

Regionale samenwerking is niet alleen belangrijk voor innovatie, maar ook voor opleidingsplekken in de regio. De kans dat jongeren uit de regio vertrekken is groot. Zorggroepen, huisartsengroepen, gemeenten, provincies en zorgverzekeraars moeten de handen ineenslaan om de gezondheidszorg op peil houden, vindt Banis.  ‘Sámen maak je een grotere kans om een opleiding geopend te houden, voldoende stageplekken te creëren en soms ook medewerkers te delen.’