Duurzaam ontwikkelen

Het thema 'leven lang leren' staat in het brandpunt van politieke en maatschappelijke belangstelling. Er is behoefte aan initiatieven die kunnen zorgen voor een echte doorbraak op de arbeidsmarkt. Als expertisecentrum voor arbeidsvraagstukken levert het CAOP hieraan een bijdrage. In plaats van over een ‘leven lang leren' hebben wij het bewust over ‘duurzaam ontwikkelen’. Deze omschrijving roept namelijk niet het gevoel op van een levenslange opgave en maakt bovendien de relatie duidelijk met vitaliteit of duurzame inzetbaarheid. Het gaat namelijk niet alleen om het formele onderwijs, maar ook om informele, persoonlijke en professionele groei. Het perspectief van de professional staat voor ons centraal.

Wat houdt duurzame ontwikkeling in?

Bij duurzame ontwikkeling spelen drie aspecten een rol: professionalisering, wendbaarheid en mobiliteit.

Bij duurzame ontwikkeling spelen drie aspecten een rol:

Professionalisering: Goed worden in je werk en bijblijven op je vakgebied.
Wendbaarheid: Je snel en effectief kunnen aanpassen aan veranderingen op werkgebied. Denk aan andere rollen of taken op je nemen binnen je werk of anticiperen op ander werk.
Mobiliteit: Daadwerkelijk veranderen van functie of werkgever.

Meestal is er vooral veel aandacht voor professionalisering. Maar anticiperen en bewegen zijn ook belangrijke voor werkenden en werkzoekenden, zeker in de huidige veranderende arbeidsmarkt. Deze 3 aspecten staan in verbinding met elkaar en vormen samen een geheel (zie figuur hieronder).

Drie componenten waarmee mensen invulling kunnen geven aan duurzaam ontwikkelen

Een schoolverlater die aan zijn eerste baan begint, zal zich vooral richten op professionalisering, terwijl iemand wiens baan bedreigd wordt, graag goed wil worden in ander werk (mobiliteit). Hoewel een van de aspecten dus meer voorop kan staan, is het voor effectieve duurzame ontwikkeling belangrijk om oog te hebben voor het geheel van de 3 aspecten. Stimuleren van wendbaarheid is bijvoorbeeld niet effectief zonder aandacht voor het vakmanschap van morgen (professionalisering). En als er geen perspectief is op mobiliteit (denk aan 55-plussers), dan verdwijnt nogal eens de motivatie om te anticiperen op ander werk (onderdeel van wendbaarheid).

Kortom, naarmate professionaliteit, wendbaarheid en mobiliteit beter met elkaar verbonden zijn, houden werkenden en werkzoekenden meer perspectief op werk.

Wat hebben mensen nodig om in beweging te komen?

Mensen komen sneller in beweging om zichzelf te ontwikkelen als ze weten dat het nodig is, het willen en ook kunnen.

Om mensen te laten weten dat ontwikkeling nodig is, kan het helpen de huidige en toekomstige situatie in kaart te brengen. Bijvoorbeeld met arbeidsmarktanalyses, vaardighedenportfolio’s en loopbaanscans.

Mensen zullen zich eerder duurzaam willen ontwikkelen, als de gewenste stappen aansluiten bij hun persoonlijke drijfveren, behoeften en capaciteiten. Ook is het belangrijk dat iemand zelf betrokken wordt bij de gewenste acties en dat hij er erkenning en waardering voor krijgt.

Als mensen zich (nog) niet kunnen ontwikkelen, kan ondersteuning helpen. Bijvoorbeeld door de mogelijkheid te bieden voor oefening of coaching.

Hoe beter we in staat zijn om aan de randvoorwaarden voor weten, willen en kunnen tegemoet te komen, des te groter is de kans dat duurzaam ontwikkelen ook echt van de grond komt.

Randvoorwaarden om gewenste gedragsverandering van ontwikkelen mogelijk te maken

Hoe kunnen we samen op elk niveau duurzaam ontwikkelen tot een succes maken?

Duurzame ontwikkeling is een opgave voor partijen op individueel, organisatie-, regionaal en landelijk niveau.

Hoewel het de werkenden en werkzoekenden zijn die werken aan hun duurzame ontwikkeling (op individueel niveau), zijn het organisaties en partijen op regionaal niveau die hiervoor goede randvoorwaarden scheppen. Duurzame ontwikkeling is dus een opgave voor verschillende partijen op elk niveau.

Op landelijk niveau kunnen partijen duurzame ontwikkeling ondersteunen en stimuleren met samenhangende, transparante wet- en regelgeving, goede cao’s en een voorzieningenstelsel voor goed onderwijs.

Op regionaal niveau hebben partijen de verantwoordelijkheid om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt goed op elkaar af te stemmen. Bijvoorbeeld door binnen sectoren of de opleidingsketen met elkaar samen te werken en door informatie over vraag en aanbod in de regio beschikbaar te maken. Zo wordt mobiliteit binnen de regio bevorderd.

Op organisatieniveau kunnen organisaties vanuit een visie op duurzame ontwikkeling werken aan een leer- en ontwikkelcultuur, zodat medewerkers in een veranderende omgeving continu over de juiste competenties beschikken en de kwaliteit van producten en diensten in de organisatie gegarandeerd blijft. Ook kunnen organisaties de samenhang en wendbaarheid van teams bevorderen, om daarmee optimale flexibiliteit te realiseren.

De partijen op de verschillende niveaus hebben elkaar nodig om van duurzame ontwikkeling een succes te maken. Een regelmatige uitwisseling van kennis en ervaring tussen de niveaus is daarom belangrijk. Hoe meer we in staat zijn om duurzaam ontwikkelen op individueel, organisatie-, regionaal en landelijk niveau op elkaar te laten aansluiten, des te beter het in de praktijk vorm krijgt.

MDIEU-aanvraag

MDIEU nu ook beschikbaar voor bedrijven

Medewerkers die bekwaam, gemotiveerd en gezond zijn om hun werk tot aan hun pensioen te blijven doen, zijn van grote waarde. Het loont daarom om te investeren in duurzame inzetbaarheid. Welke initiatieven passen het beste bij jouw organisatie? Hoe voer je deze uit? En hoe kun je hierbij gebruik maken van een subsidie? Het CAOP helpt je deze vragen te beantwoorden en ontzorgt jouw organisatie bij iedere stap.

Bekijk ons aanbod

Laatste nieuws

Patrick Banis: ‘Tijd voor een tienjarig deltaplan onderwijs!’

Blog

19-09-2023

De afgelopen tijd is het lerarentekort weer groot in het nieuws geweest, aangezien de scholen weer zijn opgestart na de… Meer