Dit is het tweede artikel uit een reeks waar culturele instellingen of beleidsmedewerkers uit de culturele sector vertellen over het operationaliseren van culturele codes en goed werk- en opdrachtgeverschap. Lees ook het eerste artikel: Goed werk- en opdrachtgeverschap in culturele sector betekent operationaliseren culturele codes. Maar hoe doe je dat?

Rewire staat bekend als een internationaal muziekfestival vol avontuurlijke en experimentele muziek. Met meer dan 20 locaties in de binnenstad van Den Haag trekt het festival artiesten en bezoekers uit alle hoeken van de wereld. ‘We zijn een klein kernteam van zes mensen en hebben daarnaast een grote schil van zzp’ers die een aantal maanden invliegen, komen knallen en daarna weer doorgaan naar een andere klus’, geeft Beer aan. ‘Als relatief kleine organisatie hanteerden we nog geen formeel HR-beleid. We wilden deze situatie verbeteren en cruciale kennis behouden bij vertrek van teamleden. Daarnaast overwogen we enkele mensen een vast dienstverband aan te bieden.’

HR-voucherregeling

Broekstra werkt al jaren in de culturele sector als HR-manager en is sinds een aantal jaar zzp’er. ‘Naast een grote opdracht bij Phion, orkest voor Gelderland en Overijssel, werk ik ook voor diverse andere projecten. Ik ben betrokken bij Platform ACCT, zit in het kernteam van PPO Duurzaam en ben projectleider van een van de projecten die gefinancierd worden door de MDIEU subsidie van het Ministerie van SZW. De afgelopen twee à drie jaar heb ik organisaties zoals Rewire ondersteund via de HR-voucherregeling. Met deze voucher kunnen organisaties een adviseur inhuren die ze verder helpt met HR-vraagstukken binnen hun eigen organisatie.’ Volgens Ingrid heeft Rewire vanaf 2020 goede stappen gemaakt. ‘Het festival groeide, het programma was ijzersterk, we ontvingen lovende recensies uit binnen en buitenland en we waren uitverkocht. Maar de interne organisatie groeide minder hard mee. We hadden geluk dat we dankzij de HR-voucherregeling de financiële middelen kregen om dit probleem aan te pakken en te professionaliseren.’

Van zzp’er naar vast dienstverband

Om zzp’ers bij Rewire te informeren over de mogelijkheid om in loondienst te gaan, was het belangrijk om alle voor- en nadelen, verantwoordelijkheden en plichten goed in kaart te brengen om over te kunnen gaan op dienstverbanden. Zo lijkt het bijvoorbeeld alsof het inkomen in vast dienstverband lager zou zijn dan het inkomen van een zzp’er, maar niet alle zzp’ers bouwen pensioen op of zijn verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Broekstra geeft aan dat je daarnaast ook inzicht moet krijgen in de kosten vanuit het perspectief van werkgevers. ‘Welke lasten dragen werkgevers precies en waaruit bestaan deze lasten? Ook is het van belang om het verschil te begrijpen tussen een zzp’er en iemand in loondienst, inclusief de arbeidsrechtelijke consequenties. Het is bijvoorbeeld makkelijker om afscheid te nemen van een zzp’er dan van een werknemer in loondienst, waarbij bijvoorbeeld een transitievergoeding in het geding is.’

Verplichten van fair pay

De komende tijd houdt Rewire zich met fair pay bezig. Culturele instellingen die financiering ontvangen vanuit de BIS van de Rijksoverheid, moeten zich de komende subsidieperiode hiermee bezighouden. Dit houdt onder andere in dat zij zich moeten conformeren aan collectieve tariefafspraken voor de vergoeding van artiesten, zzp’ers en personeel. Volgens Beer kan dit gevolgen hebben in de toekomst. Een goed HR-beleid is daarom nog belangrijker. ‘Wij houden ons al aan de juiste richtlijnen voor mensen die achter de schermen werken. Maar binnen de sector wordt er nog volop nagedacht over wat nu eigenlijk als ‘fair’ wordt beschouwd wat betreft uitbetaling aan artiesten. Het is een ingewikkelde kwestie. Het is belangrijk dat we hier gezamenlijk afspraken over maken, zodat voor iedereen dezelfde benchmark geldt.’

Persoonlijke aanpak

Broekstra heeft naast het helpen van Rewire bij het aanbieden van een vast dienstverband aan zzp’ers, voornamelijk ondersteuning geboden bij het opstellen van het ‘Handboek Arbeidsvoorwaardelijke Regelingen’. Volgens Beer was het voor Rewire namelijk nog te vroeg om zich aan te sluiten bij een cao. ‘Ons streven was om een HR-beleid te creëren dat volledig op maat was voor de organisatie. Hiervoor was het nodig om expertise van buiten de organisatie binnen te halen. De HR-voucher maakte het mogelijk om een adviseur zoals Broekstra in te schakelen. Dat is enorm waardevol.’ Volgens Broekstra is de HR-voucherregeling een geweldig initiatief. ‘Ik gun eigenlijk elke organisatie een goed HR-beleid en vooral alle medewerkers. Zeker in het licht van fair pay, want daar kunnen HR-adviseurs ook een belangrijke rol in spelen.’

Toekomstdromen

Beer vertelt dat Rewire de komende jaren zich nog meer gaat richten op de fair practice code. Dit omvat onder andere ook ketenverantwoordelijkheid en duurzaamheid. ‘Er zijn nog steeds stappen die we kunnen nemen en dit blijft een voortdurend proces. Ons HR-beleid evolueert ook continu. Hierbij is steun van een HR-adviseur enorm handig.’ Broekstra droomt er al jaren van om een soort centrale pool te hebben van HR-adviseurs voor elke specifieke deelsector binnen de creatieve en culturele sector. Bijvoorbeeld een pool voor de popsector, waar organisaties een abonnement of strippenkaart voor kunnen afsluiten. ‘Hoewel ik persoonlijk dit al met Rewire kan regelen, zou het fantastisch zijn als dit beschikbaar zou zijn voor alle culturele organisaties. Vooral omdat de HR-voucherregeling niet voor alle organisaties geldt en alleen nog na de zomer van 2023 beschikbaar is.’

Meer informatie

Ben je nieuwsgierig geworden? Lees dan het artikel Goed werk- en opdrachtgeverschap in culturele sector betekent operationaliseren culturele codes. Maar hoe doe je dat?. Wil je advies inwinnen? Neem dan onderaan de pagina contact op met Wouter Touw. De komende maanden delen we regelmatig een artikel, waarin verschillende culturele instellingen vertellen hoe zij de fair practice code, code diversiteit en inclusie en governance code implementeren in hun beleid. Zij geven daarin ook steeds antwoord op de vraag ‘Wat voor werk- of opdrachtgever wil jij zijn?’. Daarnaast volgen we reacties vanuit het culturele beleidsveld.