Blog Patrick Banis, directeur Arbeidsmarkt bij het CAOP

Ondanks de torenhoge inflatie en energiekosten blijft de arbeidsmarkt krap, voorspellen zowel UWV als het CPB afgelopen december. We moeten nu dus het dak repareren als de zon in arbeidsmarktland schijnt. Een goed voornemen zou dus kunnen zijn om eindelijk de torenhoge lasten op werk te verlagen en te kijken naar de werkgeversrisico’s bij ziekte. Zowel de commissie-Borstlap als het SER MLT-advies van een paar jaar geleden riepen de politiek op om hier werk van te gaan maken. Loondoorbetaling bij ziekte is inmiddels immers een hoofdpijndossier in met name het mkb, hoewel de huidige wetgeving ooit uit de koker van werkgevers kwam. De wetgeving is ingewikkeld, maar zou het niet een idee zijn om dit jaar eens een proeftuin te beginnen om te kijken wat nu precies moet veranderen en waar eventuele pijn zit voordat we alles weer in wetgeving, en dus beton, gieten?

Om de tafel met de overheid, werkgevers en werknemers

Hetzelfde geldt voor de torenhoge inflatie, energielasten en moeizame cao-onderhandelingen, daar zit uiteraard meer dan een verband tussen. Iedereen merkt het dagelijks in zijn portemonnee: het leven is een stuk duurder geworden en dus stellen vakbonden – terecht – hoge looneisen. Zeker omdat het nog altijd uitstekend gaat met grote delen van het bedrijfsleven. En ook de overheid staat er financieel uitstekend voor. Dat laatste is meer dan belangrijk, aangezien de overheid de grootste werkgever in dit land is, zowel direct als indirect bij de sectoren zorg en onderwijs. Zou het in dit verband ook niet handig zijn als partijen als de overheid, werkgevers en werknemers met elkaar om tafel gaan en gaan kijken waar de overheid wat kan doen? Ik denk bijvoorbeeld aan BTW, overheidsheffingen op energie, toeslagen, belastingen en cao–verhogingen. Alleen al de verkenning en het open gesprek hierover voeren zou al meer dan een goed voornemen zijn.

Uitzoeken, onderzoeken en uitgaan van vertrouwen

Mijn laatste voorstel voor een goed voornemen, is dat we concreet aan de slag gaan met de mensen die vanuit een uitkering een betaalde baan krijgen. Zij kunnen dan met een armoedeval te maken krijgen doordat toeslagen vervallen waar ze recht op hadden maar met een baan niet meer. Hierdoor blijven ze aan de kant staan en dat is eigenlijk onbestaanbaar. Al snap ik ook dat het niet eenvoudig en snel op te lossen is. Mijn goede voornemen in dit verband zou zijn dat overheid, sociale partners en de VNG ruimte maken voor een aantal initiatieven, waarin men vrij mag denken en werken aan oplossingen voor morgen. Niet gelijk denken in verworven rechten, wetgeving die knelt en vastzitten aan jarenlange verplichtingen, maar gewoon uitproberen, goed onderzoeken wat de effecten zijn en uitgaan van vertrouwen. Dat laatste kunnen we trouwens bij alles wel meer gebruiken.

Persoonlijk wens ik ons allen in 2023 iets meer vertrouwen in elkaar, meer lef om te experimenteren en gaan voor oplossingen in plaats van denken in verlies van rechten. Laten we ervoor gaan en daarmee de wereld weer een beetje mooier maken.