Nieuws

De rol van het onderwijs in de verschillende verkiezingsprogramma’s

16 maart 2021

Het onderwijs ligt al tijden onder de loep. De laatste tijd gaat het vooral over de leerachterstanden die leerlingen en studenten oplopen door de coronacrisis. De laatste jaren ging het vooral over het lerarentekort en kansen(on)gelijkheid. Hoe hoog staat het onderwijs op de agenda van de verschillende verkiezingsprogramma’s?

Om de opgelopen leerachterstanden weg te werken, presenteerde demissionair minister Slob recent het Nationaal Programma Onderwijs. Er wordt € 8,5 miljard extra geïnvesteerd in het onderwijs. De maatregelen zijn gericht op ‘herstel én ontwikkeling van het onderwijs, het inhalen én compenseren van vertraging en het ondersteunen van leerlingen en studenten in het onderwijs die het moeilijk hebben’. De vraag is of deze maatregelen de opgelopen achterstanden wegpoetsen.

‘We moeten een tienjarenplan maken en daar gerichte doelen aan stellen. En dat dan ook écht doen. Dat zou nieuw zijn’
Patrick Banis, directeur CAOP

Het Nationaal Programma Onderwijs is vooral gericht op het repareren van de opgelopen coronaschade. Het lerarentekort en de kansen(on)gelijkheid zijn daarmee nog niet opgelost. Patrick Banis, directeur bij het CAOP, zei onlangs in onze podcast: ‘We moeten over twee kabinetsperiodes heen kijken en een verbetercultuur aanbrengen en een aantal gerichte maatregelen nemen om de kansen(on)gelijkheid aan te pakken. Dat vraagt een lange adem, maar we weten wat werk. We hebben daar veel onderzoek naar gedaan. We moeten dus een tienjarenplan maken en daar gerichte doelen aan stellen. En dat dan ook echt doen. Dat zou nieuw zijn.’

CAOP · Op weg naar de verkiezingen: Onderwijs

Banis geeft ook aan dat we de onderwijssector anders moeten benaderen: ‘We moeten investerend de crisis uit en het zou daarbij helpen als we onderwijs als investering zien. Dat doen we wel bij bedrijven, door te zeggen dat Research & Development een investering is. We zien onderwijs nog als kostenpost. En dat is interessant, want we verdienen ons geld juist aan kennis. Elke euro die je in onderwijs steekt, rendeert zodanig dat je het een aantal keren terugverdient. En hoe jonger het kind hoe meer die euro rendeert.’

Wat staat er in de verkiezingsprogramma’s?

NU.nl maakte onlangs een handig overzicht van verschillende politieke partijen en hun standpunt ten opzichte van een aantal thema’s binnen het onderwijs. In hoeverre is de oproep van Banis om het onderwijs als investering te zien en niet als kostenpost opgepikt door de politieke partijen? Bekijk hieronder per partij de bijbehorende standpunten.

VVD

Lerarentekort

Hoger salaris voor leraren op excellente scholen om professionele ontwikkeling te stimuleren. Mogelijkheid om binnen lerarenopleiding te specialiseren in onderwijs aan jongere of oudere kinderen. Drie jaar begeleiding voor starters en zijinstromers.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 moderniseren. Vrijheid van onderwijs mag het gelijkheidsbeginsel (Artikel 1) niet ondermijnen. Acceptatieplicht invoeren.

Passend onderwijs

Geen standpunt in verkiezingsprogramma.

Leenstelsel

Sociaal leenstelsel behouden. Aanvullende beurs voor studenten uit gezinnen met een lager inkomen. De opbrengst van het sociaal leenstelsel investeren in de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.

CDA

Lerarentekort

Meer tijd en ruimte voor lesontwikkeling, minder administratieve voorschriften en een salaris dat meer ruimte biedt voor beloning van extra inzet. Een uitloopschaal voor senior leraren en toeslag voor leraren in het speciaal onderwijs of in wijken met veel kinderen met leerachterstanden. Halvering van het collegegeld voor de lerarenopleiding in het eerste jaar en een stagevergoeding voor studenten, die door het lerarentekort al tijdens hun opleiding voor de klas staan.

Vrijheid van onderwijs

Vrijheid van onderwijs behouden.

Passend onderwijs

Verbeteren. Meer hulpverleners in de klas en minder denken in regels en structuren.

Leenstelsel

Leenstelsel vervangen door nieuwe basisbeurs.

PVV

Lerarentekort

Basiskennis leraren herstellen. Minder onwerkbare onderwijsvernieuwingen die zijn bedacht door beleidsmakers en bestuurders. Terug naar de pedagogiek van ‘directe instructie’.

Vrijheid van onderwijs

Vrijheid van onderwijs behouden, maar islamitisch onderwijs afschaffen.

Passend onderwijs

Voor passend onderwijs voor iedereen.

Leenstelsel

Leenstelsel afschaffen. Basisbeurs herinvoeren.

D66

Lerarentekort

Salariskloof dichten, verhogen naar het niveau van middelbareschoolleraren. Gezamenlijke cao invoeren. Salarissen van leraren op scholen met veel kwetsbare kinderen verhogen.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 moderniseren met acceptatieplicht.

Passend onderwijs

Voor passend onderwijs. Recht op toegang tot onderwijs vastleggen in wet.

Leenstelsel

Knelpunten van leenstelsel aanpakken. Nieuwe studiebeurs invoeren, waarbij studenten belastingkorting krijgen uitbetaald, in plaats van toeslagen.

GroenLinks

Lerarentekort

Salarissen van leraren op scholen met veel kwetsbare kinderen verhogen. Loon voortgezet speciaal onderwijs gelijktrekken met dat in regulier voortgezet onderwijs. Verhogen beloning leraren en ondersteunend personeel in vmbo en mbo en meer mogelijkheid om door te stromen naar een hogere schaal.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 moderniseren. Geen onderscheid tussen bijzonder en openbaar onderwijs. Scholen mogen leraren en leerlingen niet weigeren op basis van hun identiteit.

Passend onderwijs

Investeren in extra ondersteuning op school, begeleiding van thuiszitters. Meer vrijheid voor leraren en scholen om zelf hulp te organiseren.

Leenstelsel

Studiebeurs van maximaal 400 euro per maand invoeren. Beschikbaar voor studenten uit gezinnen met een inkomen tot 100.000 euro per jaar.

SP

Lerarentekort

Salaris verhogen. Loonkloof tussen basisschool, voortgezet speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs dichten.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 aanpassen, acceptatieplicht en op elke school lessen over grondrechten.

Passend onderwijs

Aanpassen. Nieuwe scholen voor speciaal onderwijs mogelijk maken en speciaal onderwijs in het regulier onderwijs makkelijker maken.

Leenstelsel

Studiebeurs herinvoeren voor alle studenten. Aanvullende beurs voor jongeren uit gezinnen met een lager inkomen. Compensatieregeling voor (oud-)studenten die moesten lenen.

PvdA

Lerarentekort

Fors en structureel investeren in onderwijspersoneel. Dichten loonkloof. Zijinstromen makkelijker en aantrekkelijker maken. Betere begeleiding startende leraren.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 aanpassen. Acceptatieplicht invoeren.

Passend onderwijs

Investeren en de aansluiting tussen onderwijs en jeugdzorg verbeteren. Vastleggen welk niveau van basisondersteuning minimaal nodig is om kinderen te begeleiden in hun specifieke behoeften.

Leenstelsel

Voor herinvoering basisbeurs in combinatie met een progressiever belastingstelsel. Compensatie voor (oud-)studenten. Aanvullende beurs voor kinderen van ouders met een middeninkomen.

ChristenUnie

Lerarentekort

Werkdruk aanpakken, loopbaanperspectieven vergroten. Loonkloof dichten. Goede begeleiding van startende leraren. Zijinstroom bevorderen. Mogelijkheid om specialisaties te volgen, bijvoorbeeld gericht op jonge kinderen.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 behouden.

Passend onderwijs

Verbeteren. Beter toezicht door inspectie. Meer zeggenschap voor leraren over de besteding van middelen.

Leenstelsel

Sociaal leenstelsel afschaffen. Basisbeurs herinvoeren. 550 euro per maand voor uitwonende studenten. Investeringen in het hoger onderwijs door leenstelsel blijven overeind.

PvdD

Lerarentekort

Geld vrijmaken voor verlagen werkdruk, extra ontwikkelingsmogelijkheden creëren en salarissen verhogen. Leraren maximaal twintig lesuren per week voor de klas. Loon gelijktrekken.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 aanpassen. Tegen intentieverklaringen die homoseksualiteit afwijzen.

Passend onderwijs

Meer investeren.

Leenstelsel

Leenstelsel afschaffen. Basisbeurs herinvoeren. Collegegeld fors verlagen en compensatieregeling voor (oud-)studenten.

SGP

Lerarentekort

Loonkloof tussen docenten in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs zoveel mogelijk dichten. Intensievere specialisatie binnen de lerarenopleiding door onderscheid te maken tussen leraren die zich richten op jongere of oudere leerlingen.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 behouden, maar strenger optreden tegen “jihadistisch” onderwijs.

Passend onderwijs

Aanpassen. Betere samenwerking en meer medezeggenschap voor ouders en personeel. Binnen redelijke termijn een plek aanbieden.

Leenstelsel

Basisbeurs weer als gift en aanvullende beurs uitbreiden voor middeninkomens.

DENK

Lerarentekort

Salaris voor leraren verhogen, allereerst in het basisonderwijs. Administratie verminderen. Uitbreiding van scholings- en professionaliseringsmogelijkheden.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 behouden. ‘Hetze tegen islamitische scholen’ stoppen.

Passend onderwijs

Extra geld voor passend en speciaal onderwijs.

Leenstelsel

Leenstelsel afschaffen en basisbeurs herinvoeren. Compensatie voor (oud-)studenten.

50PLUS

Lerarentekort

Positie en beloning van leraren in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs versterken.

Vrijheid van onderwijs

Geen standpunt in verkiezingsprogramma.

Passend onderwijs

Geen standpunt in verkiezingsprogramma.

Leenstelsel

Basisbeurs herinvoeren.

Forum voor Democratie

Lerarentekort

Salarissen verhogen, minder papierwerk en meer autonomie voor leraren.

Vrijheid van onderwijs

Artikel 23 behouden, maar strenger waarborgen op kwaliteit, in het bijzonder bij islamitische scholen.

Passend onderwijs

Begrenzen. Meer investeren in speciaal onderwijs. Kinderen met lichamelijke of mentale beperkingen niet dwingen in een gewone klas te blijven zitten, maar thuisonderwijs of speciaal onderwijs bieden.

Leenstelsel

Basisbeurs herinvoeren. Compensatie voor (oud-)studenten.

Wil je hier meer over weten?

Patrick
Banis

De rol van het onderwijs in de verschillende verkiezingsprogramma’s

Wat staat er in de verkiezingsprogramma’s?

VVD

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

CDA

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

PVV

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

D66

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

GroenLinks

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

SP

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

PvdA

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

ChristenUnie

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

PvdD

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

SGP

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

DENK

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

50PLUS

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

Forum voor Democratie

Lerarentekort

Vrijheid van onderwijs

Passend onderwijs

Leenstelsel

Wil je hier meer over weten?

Gerelateerde artikelen

Leuk dat je een vrijblijvend gesprek wil plannen. We brengen je graag in contact met de juiste expert.