Betekenisvol werk: het verschil tussen de leraar en de politieagent

In mijn vorige blog schreef ik dat werknemers in de zorg, het onderwijs, openbaar bestuur en veiligheid het ongeveer even belangrijk vinden dat hun werk betekenisvol is. Uit het onderzoek dat het CAOP heeft uitgevoerd, blijkt ook dat vrijwel alle werknemers hun werk als betekenisvol ervaren. Er zijn dus allereerst veel overeenkomsten tussen medewerkers in de verschillende sectoren.

Ook zijn er overeenkomsten te zien in de aspecten die de werkenden in het onderzoek belangrijk vinden voor betekenisvol werk. Betekenisvol werk is volgens de meerderheid werk dat iemand als nuttig ervaart en waarbij hij zijn kennis en vaardigheden kan toepassen. Nuttig zijn (voor de ander) en je kennis en vaardigheden kunnen toepassen, zijn dus een soort basisvoorwaarden om werk betekenisvol te maken.

Van overeenkomsten naar verschillen

Toch zijn er niet alleen overeenkomsten te herkennen in de onderzoeksresultaten. In ons onderzoek maken wij onderscheid tussen wat werk betekenisvol maakt volgens werkenden (het ideaal) en de mate waarin werknemers hun werk daadwerkelijk als betekenisvol ervaren (de praktijk). Dat laat enkele interessante verschillen tussen de sectoren zien.

Wat werk volgens werkenden betekenisvol maakt, verschilt per sector

Medewerkers in zorg en welzijn en in het onderwijs vinden het belangrijk als zij in hun werk het verschil kunnen maken voor een ander. Wie die ander is, bepaalt de inhoud van het werk. Voor de verpleegkundige is dat de patiënt, voor de leraar de leerling, voor de politieagent de burger. Ook hechten medewerkers in zorg en welzijn er relatief vaker waarde aan dat zij hun werk goed kunnen uitvoeren, dan medewerkers in de andere sectoren. Hoewel dit ook in andere sectoren voor de hand ligt, is de noodzaak hiervan in de sector zorg en welzijn groter.

Daarentegen vinden medewerkers in het openbaar bestuur het juist belangrijker als zij in hun werk hun eigen afwegingen kunnen maken. En medewerkers in de sector veiligheid hechten er relatief veel waarde aan dat hun werk een hoger doel dient, zoals de openbare veiligheid. Verschillen in betekenisvol werk tussen de sectoren lijken dus voor een deel  plausibel.

Hoe betekenisvol vinden werkenden hun werk in de praktijk?

Maar zien we het belang dat werknemers hechten aan verschillende aspecten van betekenisvol werk, ook terug in de beroepspraktijk? Of zijn er veel werknemers die in hun werk niet de aspecten ervaren die zij wel betekenisvol vinden? Gelukkig voor de werkenden lijken er geen grote verschillen te zijn tussen hun idealen en de praktijk. Voor vrijwel alle medewerkers in de genoemde sectoren geldt dat de werkaspecten die zij als betekenisvol zien, ook in hun werk aanwezig zijn.

Wel zijn hierin weer verschillen te zien tussen de sectoren. Medewerkers in de zorg omschrijven hun werk het vaakst als betekenisvol, op de voet gevolgd door medewerkers in het onderwijs. Iets minder positief zijn medewerkers in het openbaar bestuur en de veiligheid. In zowel het openbaar bestuur als de veiligheid heeft circa vijf procent van de medewerkers wel behoefte aan betekenisvol werk, terwijl zij hun huidige werk niet als zodanig ervaren.

Eigen stempel drukken is vooral in het onderwijs mogelijk

Medewerkers in zorg en welzijn en het onderwijs zijn het meest positief over het verschil dat zij kunnen maken voor de ander. In de sectoren openbaar bestuur en veiligheid geldt dit minder. Medewerkers in het onderwijs zijn vaker van mening dat zij een eigen stempel op hun werk kunnen drukken, terwijl dit in de zorg en veiligheid juist minder vaak mogelijk blijkt te zijn. In deze sectoren gelden meer vastgelegde protocollen. Medewerkers in de veiligheid kunnen naar verhouding ook minder vaak eigen afwegingen maken in hun dagelijkse werk. In het openbaar bestuur en het onderwijs is dit vaker. Voor een deel lijken dergelijke verschillen verklaarbaar gezien de aard van de werkzaamheden in de sectoren.

Interessante accentverschillen

Kortom, werknemers in de publieke sectoren vertonen grote overeenkomst wat betreft de waarde die zij toekennen aan aspecten die hun werk betekenisvol maken. Tegelijkertijd zijn er ook interessante accentverschillen tussen de sectoren in de wijze waarop betekenisvol werk wordt beleefd. In mijn volgende blog laat ik zien waarom het belangrijk is om aandacht te hebben voor betekenisvol werk en wat de relatie is tussen betekenisvol werk en baantevredenheid, betrokkenheid op het werk en werkdruk.

Download de bundel ‘17 verhalen over betekenisvol werk’

Wil je meer weten over betekenisvol werk en ben je benieuwd naar de 17 verhalen uit onze bundel? Vraag dan een digitaal exemplaar aan.