In het voortgezet onderwijs is er vooral een lerarentekort voor specifieke vakken. Deze zogenoemde tekortvakken zijn bijvoorbeeld Frans, Duits, informatica, natuurkunde en scheikunde. Het ministerie van OCW wil focus en versnelling aanbrengen in de aanpak van het lerarentekort voor de tekortvakken, en heeft het CAOP gevraagd daarvoor de regie te nemen. Procesregisseurs van het CAOP hebben het vorige schooljaar vier kansrijke initiatieven in de regio’s geselecteerd om nieuwe docenten te werven. Deze initiatieven zijn naar een hoger plan getild of de aanpak is verbreed naar meerdere tekortvakken of meerdere regio’s. Het eigenaarschap van de samenwerkende scholen of schoolbesturen en andere betrokken partijen in de regio is daarbij behouden gebleven.
Vier kansrijke initiatieven
De vier initiatieven zijn gericht op werving van de volgende doelgroepen:
- Tweedecarrièredocenten (leden van beroepsverenigingen) die een vakgerelateerde hbo- of wo-opleiding hebben gevolgd
Door samen te werken met beroepsverenigingen, kunnen scholen en besturen in de regio hbo- en wo-opgeleide leden van beroepsverenigingen werven van wie de opleiding aansluit op een schoolvak in het vo. - Studenten van hbo-opleidingen die tijdens de studiekeuze niet voor het vak van leraar gekozen hebben
Hbo-opleidingen kunnen samen met lerarenopleidingen een educatieve minor gaan aanbieden die aansluit bij de kopopleiding voor docent. Zo ontstaat een leerroute die meer studenten kan verleiden alsnog leraar te worden. - Bevoegde docenten in overschotvakken die momenteel niet of nauwelijks aan het werk komen
Scholen kunnen deze docenten een gedeeltelijke aanstelling bieden voor het overschotvak waarvoor ze zijn opgeleid en ze tegelijkertijd een opleidingstraject aanbieden voor een tekortvak. Ook docenten die al op de school werken in een overschotvak, kunnen gestimuleerd worden om een opleidingstraject te gaan volgen en een deel van hun uren te gaan lesgeven in een tekortvak. Doordat de docenten (ook) blijven lesgeven in het vak van hun eerste voorkeur, blijven ze gemotiveerd en is de kans kleiner dat ze uitvallen. - Studenten van universiteiten die niet voor het vak van leraar gekozen hebben
Veel studenten blijken enthousiast voor het traject Persoonlijk Assistent Leraar (PAL). Met dit traject kunnen ze een bijbaan krijgen in het onderwijs en zo kennismaken met dit werkveld. Ook vo-scholen zetten graag PAL-studenten in. Vanuit het PAL-traject kunnen universiteiten samen met hogescholen een doorlopende leerlijn ontwikkelen die loopt via PAL naar een educatieve minor, en tot slot naar de kopopleiding voor een eerstegraadsbevoegdheid als docent.
Handreiking om initiatieven zelf toe te passen
De vier kansrijke initiatieven hebben zichzelf het afgelopen jaar bewezen en zijn direct toepasbaar in andere samenwerkingsregio’s. Hiervoor kunnen partijen in de regio de handreiking gebruiken die het CAOP heeft ontwikkeld in opdracht van het ministerie van OCW en in samenwerking met diverse partijen op landelijk en regionaal niveau. Zij deelden hun input en ervaringen. In deze handreiking zijn bij ieder initiatief succesfactoren, aandachtspunten en tips te vinden voor regionale samenwerkingspartners, hogescholen en universiteiten. Zo kunnen zij aan de slag om docenten te werven en te plaatsen voor de tekortvakken in het voortgezet onderwijs.
