11 innovatieve pilots in het po: wat leverde het op?

De subsidieregeling waarmee schoolbesturen in het po hun innovatieve ideeën in de praktijk konden brengen, was een succes volgens Suzanne Vos, die vanaf de start betrokken was bij dit project. ‘Ik ben trots dat ik aan de wieg heb gestaan van iets grootser. De 11 pilots leverden namelijk verrassende inzichten op. Het waren voorlopers van projecten die je nu veel ziet in de regionale aanpak personeelstekort (RAP). Denk aan het stimuleren van zij-instromers of het enthousiasmeren van herintreders. Eigenlijk waren wij de voorloper van de RAP!’

De opbrengsten en geleerde lessen

In 2019 publiceerde het Arbeidsmarktplatform PO een eerste versie van het e-magazine, waarin de 11 pilots werden gepresenteerd. In de editie van 2022 staan interviews met de projectleiders, inspirerende praktijkverhalen met (toekomstige) leerkrachten die hebben meegewerkt aan de pilots en de betrokken bestuursleden van het Arbeidsmarktplatform PO komen aan het woord. ‘Ik vind dat alle pilots moeten shinen.’ geeft Suzanne Vos aan. ‘Denk aan middelbare scholieren die ervaring opdoen in het po, de brandweer die voor de klas gaat staan en de combistudie waarbij de pabo en sociaal werk wordt gecombineerd.’ Hieronder worden deze drie voorbeelden van Suzanne Vos toegelicht.

Samenwerken en geduld hebben

Volgens Hetty de Jong is het met de terugblik op deze 11 pilots duidelijk zichtbaar dat projecten soms tijd nodig hebben om succesvol te worden. ‘Vanuit het Arbeidsmarktplatform PO namen we het initiatief en gaven we de vrijheid om te experimenteren. Met lef en een beetje geduld zijn mooie inzichten verkregen.   We ontdekten dat juist de samenwerking tussen besturen heel belangrijk was. Om deze samenwerking tot stand te brengen, heb je echter tijd nodig. Dat regel je niet zomaar.’

Suzanne Vos wil benadrukken dat zij bij de start van de 11 pilots in 2019 ten aanzien van de samenwerking weinig voorwaarden hadden. ‘Wij hadden niet van die eisen zoals bij de RAP. Bijvoorbeeld dat deelnemende besturen in aaneengesloten gemeentes moeten liggen. Wij zaten meer op de relationele samenwerking, het ging om vertrouwen. Al werkte je vanuit Groningen samen met een schoolbestuur uit Limburg. Het ging er vooral om dat ze samen tot een goed einde kwamen.’

Hoe nu verder?

‘Vaak rond je een project af, publiceer je het en is het klaar. Dat is echt jammer’, vindt Suzanne Vos. ‘Daarom vroegen we Devorah van den Berg, onderzoeker bij het CAOP, of ze een analyse kon uitvoeren. Hebben de subsidieregelingen effect gehad? En hoe gaat het nu met de pilots? Dit zouden we veel meer moeten doen.’ De vijf conclusies van Devorah van den Berg:

1. Versterking van regionale samenwerking en nuttige ervaringen.
   Het overkoepelende doel van de innovatieve pilots was dan ook om schoolbesturen en lerarenopleidingen in de regio te stimuleren om gezamenlijk het lerarentekort aan te pakken. Samen werkten zij aan oplossingen om de instroom en het behoud van leerkrachten en de kwaliteit van (toekomstig) onderwijspersoneel te vergroten.
2. Toegevoegde waarde van samenwerking en kortere lijnen.
   De 11 pilots hebben bijgedragen aan een groter bewustzijn van de toegevoegde waarde van samenwerking voor de aanpak van het lerarentekort in het onderwijs. Eigen belang maakt steeds meer plaats voor een gemeenschappelijk belang. Door de initiatieven zijn de deelnemende schoolbesturen en pabo’s intensiever gaan samenwerken.
3. Instroom van verschillende doelgroepen en beter beeld van het vak.
   De 11 pilots hebben verschillende doelgroepen aangeboord voor de pabo’s en uiteindelijk voor het vak van leerkracht. Ook mannen kiezen er vaker voor om de klas te staan in het basisonderwijs
4. Begeleiding en behoud van geïnteresseerden.
   De 11 pilots hebben geleid tot een flinke toename van het aantal zij-instromers. Steeds meer scholen en schoolbesturen zien de toegevoegde waarde van zij-instromers en beschouwen hen als een mooie aanvulling op hun personeelsbestand.
5. Kennis en ervaringen blijven delen.
   De geleerde lessen kunnen gedeeld worden en meegenomen in andere experimenten. Kennisdeling en voortbouwen op ervaringen is van belang voor de aanpak van het personeelstekort in het primair onderwijs.

Meer informatie

Heb je vragen over het project, of één van de 11 pilots? Neem dan onderaan de pagina contact op met Hetty de Jong.