Zij-instromers vervullen een belangrijke rol bij het wegwerken van de tekorten van leraren. Gelet op de grote instroom kan geconcludeerd worden dat de opleider binnen de Alliantie van Werkend Onderwijs, NCOI voorziet in de behoefte van een specifieke doelgroep. Personen die ervaring hebben op de arbeidsmarkt en een wending maken richting een baan als leraar in het onderwijs. Zij hebben al een ho- of wo-diploma op zak, uitgebreide leer- en ontwikkel skills (LLO), zijn zeer gemotiveerd en bereid een stap terug te zetten ten aanzien van het salaris. Uit het onderzoek naar de eerste lichting van 34 studenten blijkt dat de doorbraakmethode goed aansluit op de behoefte aan maatwerk, flexibiliteit en steun.

Nieuws
Onderzoek zij-instroom in het onderwijs toont grote potentie aan
11 september 2023In september 2021 lanceerde de Alliantie voor Werkend Onderwijs de innovatieve tweejarige lerarenopleiding voor zij-instromers, met als doel het lerarentekort te verlichten. Deze opleiding is ontwikkeld voor personen die al ervaring hebben op de arbeidsmarkt en een nieuw onderwijs-pad inslaan. CAOP heeft een evaluatief onderzoek uitgevoerd en vijf belangrijke obstakels geïdentificeerd. Het onderzoeksrapport richt zich op deze obstakels, de ervaringen en waardering van studenten, begeleiders en andere stakeholders ten aanzien van de zij-instroomopleiding. Wat zijn de overwegingen van toekomstige leraren die instromen vanuit een ander werkveld?
‘Opleiden aan de hand van leeruitkomsten sluit aan bij de leerstrategie en beroepservaring van zij-instromers’
Robert Hommen, senior adviseur Onderwijs CAOP
Onderzoeksmethode zij-instromers
Het onderzoek bestond uit uitgebreide online vragenlijsten en interviews met studenten, docenten en een vertegenwoordiger van een school. De resultaten zijn aangevuld met informatie uit relevante onderzoeksrapporten en openbare data. De doorbraakmethode die ten grondslag ligt aan de zij-instroomopleiding van het NCOI is voortgekomen uit een reeks doorbraaksessies, waarin belemmeringen voor zij-instromers in kaart zijn gebracht door stakeholders uit het veld en zijn aangepakt. Deze sessies zijn gebaseerd op het model van de Buitenboordmotor en hebben geleid tot de identificatie van vijf belangrijke obstakels die landelijk gezien worden bij zij-instroom: oriëntatie/toelating, programma, financiën, instroom en werving, inductie & begeleiding. NCOI heeft al drie van deze obstakels aangepakt.
Het evaluatieonderzoek werpt licht op verschillende aspecten van de zij-instroomopleiding. Het benadrukt de gevarieerde motieven die zij-instromers aandrijven om voor deze opleiding te kiezen, variërend van een innerlijke roeping tot behoefte aan meer voldoening in het werk. De flexibele instroommogelijkheid, het individuele studieprogramma en de autonomie tijdens het leerproces worden geprezen als positieve elementen van de opleiding.
Enthousiaste zij-instromers en begeleiders
Een opvallende observatie is de nadruk op de rol van begeleiders en de mate van bevlogenheid onder zowel studenten als begeleiders. Ze hebben veel energie en gaan op een prettige manier helemaal op in hun werk. Het rapport benadrukt de belangrijke rol die enthousiaste en deskundige begeleiders spelen in het succes van zij-instromers. Voor studenten vormen zij een belangrijke en onmisbare steun in de rug. Deze begeleiding zorgt ook voor een laag uitval of vertraging percentage tijdens de opleiding.
Financiële aspecten blijken een belangrijk overweging te zijn voor zij-instromers, aangezien velen te maken hebben met een vermindering van hun salaris bij overgang naar het onderwijs. De Alliantie voor Werkend Onderwijs ziet dat het bieden van een aantrekkelijk financieel arrangement essentieel is om deze doelgroep aan te trekken. Hoewel de tevredenheid over het salaris varieert, benadrukt het rapport dat er ruimte is voor verbetering om deze drempel voor potentiële zij-instromers te verlagen. Een HR-manager van een opleidingsschool gaf aan dat zij-instromers bij aanvang vaak iets aangeven in de trant van ‘vervelend dat het salaris lager is, maar ik weet dat het nu eenmaal zo is’, om er in een later gesprek met HR vaak toch weer op terug te komen.
Opvallend is dat weinig studenten belemmering ervaren als het gaat om de balans tussen privé en werk. Toch wordt flexibiliteit in startmomenten door zowel studenten als scholen gewaardeerd. Dit aspect vergemakkelijkt niet alleen de toegang tot de opleiding, maar vergroot ook de aantrekkelijkheid voor potentiële studenten.
Samenwerking en kennisdeling
De rol van samenwerking en kennisdeling tussen opleidingsaanbieders en publieke en private partners wordt als cruciaal beschouwd voor het succesvol aanpakken van het lerarentekort via zij-instroomprogramma’s. Het aanpakken van het lerarentekort vereist een gezamenlijke inspanning om informatie en beste praktijken te delen, zodat zij-instromers op een breder niveau kunnen worden ondersteund.
‘De kracht van de doorbraaksessies is dat werkgevers en opleiding in een publiek private samenwerking gezamenlijk de zij-instroom en toeleiding er heen hebben vormgegeven’
Robert Hommen, senior adviseur Onderwijs CAOP
Meer weten?
Het rapport biedt een inzicht in de zij-instroomopleiding voor leraren bij NCOI. Het analyseert zowel de successen als de verbeterpunten van het programma, met een focus op maatwerk, flexibiliteit en persoonlijke begeleiding als de drijvende krachten achter de effectiviteit ervan. De bevindingen van dit onderzoek dienen als leidraad voor verdere ontwikkeling en samenwerking om het lerarentekort aan te pakken en zij-instromers een naadloos mogelijke overgang naar het onderwijs te bieden.
Wil je hier meer over weten?

Robert
Hommen
Hommen