De Participatiewet is in het leven geroepen voor ‘iedereen die kan werken, maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt.’ Momenteel zitten ongeveer één miljoen mensen thuis die onder de Participatie-doelgroep vallen, terwijl zij wel kunnen en willen werken. Om een meer inclusieve arbeidsmarkt te krijgen en deze mensen aan het werk te helpen, moet er iets veranderen.
CAOP-adviseur Bruno Fermin houdt zich als fondsmanager van SBCM (het A&O-fonds voor de sociale werkgelegenheid) dagelijks bezig met het thema inclusieve arbeidsmarkt en geeft aan waarom het zo belangrijk is: ‘Werk is in ons samenleving niet alleen van belang voor je inkomen, maar biedt ook zingeving, structuur en een netwerk van sociale contacten. Onderzoek laat zien dat het hebben van werk een positief effect heeft op de gezondheid en het gevoel mee te doen in de maatschappij. Daarom mag je niemand uitsluiten van werk. Op de eerste plaats voor de mensen zelf, maar het levert ook de samenleving als geheel winst op.’
Sociaal ontwikkelbedrijven hebben scharnierfunctie tussen overheid en bedrijfsleven
Jeroen van der Geest, bestuurslid van brancheorganisatie Cedris, gaf afgelopen week in Trouw aan dat er inmiddels meer besef is in de Tweede Kamer dat er iets moet veranderen. ‘We zijn blij dat de waarde van de sociale ontwikkelbedrijven door de Tweede Kamer wordt onderkend. Iedereen met een arbeidsbeperking heeft recht op toeleiding tot werk. Dat recht staat nu onder druk: voor de meest kwetsbare groepen is de kans op een baan zelfs afgenomen. Er is gewoon meer geld nodig om voor werkgevers drempels weg te nemen om deze mensen in dienst te nemen.’
Van der Geest geeft ook aan dat er al een lange weg bewandeld is: ‘Waar vroeger de sociale werkplaats letterlijk tussen vier muren stond en er geen verbinding was met de buitenwereld, is er de laatste jaren juist meer gewerkt om mensen met een arbeidsbeperking bij reguliere werkgevers onder te brengen.’ De Participatiewet is een middel om dat voor elkaar te krijgen, maar komt onvoldoende van de grond. ‘Dat komt onder andere omdat de rol van sociaal ontwikkelbedrijven door de komst van de Participatiewet werd beperkt, terwijl het juist een belangrijke scharnierfunctie heeft tussen overheid en bedrijfsleven.’
Bouwplan ‘Naar een inclusieve arbeidsmarkt’
Dat beeld wordt ondersteund in het onlangs verschenen bouwplan ‘Naar een inclusieve arbeidsmarkt’ van Cedris, waarin er ook een oproep wordt gedaan naar het nieuwe kabinet om de inclusieve arbeidsmarkt hoog op de agenda te zetten. ‘Het zorgen voor een inclusieve arbeidsmarkt is een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het kan niet zonder de inzet van betrokken werkgevers, maar de overheid dient hierbij wel de juiste randvoorwaarden te creëren. Hier ligt een grote verantwoordelijkheid voor een volgend kabinet. Een inclusieve arbeidsmarkt kan alleen bereikt worden als meer publieke middelen worden ingezet, huidige wet- en regelgeving wordt hervormd en de publieke sociale infrastructuur wordt doorontwikkeld,’ zo valt in het bouwplan te lezen.
Cedris stelt een reeks maatregelen voor die moeten leiden tot een inclusieve arbeidsmarkt. Die maatregelen zijn onderverdeeld in drie bouwstenen:
- Ontwikkeling voorop voor werknemers in een beschermde omgeving. Enkele concrete maatregelen: maak een cao voor Participatiewet mogelijk, veranker aanspraak op ondersteuning binnen de publieke sociale infrastructuur in de wet en het missen van startkwalificaties mag geen belemmering vormen bij het beschikbaar krijgen van middelen en instrumenten voor toeleiding naar en op de arbeidsmarkt.
- Goede ondersteuning voor werknemers bij een reguliere werkgever. Enkele concrete maatregelen: maak een detacheringsfaciliteit overal beschikbaar, faciliteer de toegang tot alle mogelijkheden voor ontwikkeling en scholing binnen de sector waar werknemers werkzaam zijn, zorg voor beschikbaarheid van permanente ondersteuning en begeleiding vanuit de publieke sociale infrastructuur en zet meer en structureel in op praktijkleren, duale trajecten en leerwerkplekken.
- Ondersteun en ontzorg de werkgever. Enkele concrete maatregelen: zorg voor een basispakket voor werkgever met onder andere een detacheringsfaciliteit, no-riskpolis, loonkostensubsidie en structurele beschikbaarheid van jobcoaching en vereenvoudig de regelgeving omtrent de loonkostensubsidie.
