Dag van de Integriteit 2023
Op donderdag 28 september 2023 vindt de nieuwe editie van de Dag van de Integriteit plaats. Deze keer met als centraal en actueel thema: signaalvaardigheid. Zie jij wat er speelt binnen jouw organisatie?
Ben jij werkzaam op het gebied van integriteit en sociale veiligheid? Dan weet je als geen ander hoe belangrijk het is om alert te blijven op mogelijke kwetsbaarheden. Mediaberichten over misstanden, zoals grensoverschrijdend gedrag, corruptie en misbruik van bevoegdheden, illustreren dat organisaties niet altijd even adequaat zijn in het opmerken, opvolgen en leren van signalen. Het missen van signalen over misstanden, heeft vaak grote gevolgen voor een organisatie. Door op tijd misstanden te signaleren, is een organisatie in staat om tijdig actie te ondernemen en te handelen. Daarnaast neemt het zelflerend vermogen van een organisatie toe en is het in staat om beter in te spelen op ontwikkelingen in de samenleving.
Tijdens de Dag van de Integriteit krijg je de kans om actuele zaken te bespreken en discussiëren we over hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag en de rollen van verschillende sleutelactoren op het gebied van integriteit en sociale veiligheid.
Waar gaan we het over hebben?
We gaan samen op zoek naar manieren om signaalontvankelijk(er) te worden en zullen bouwen aan de integriteit en sociale veiligheid van organisaties. De dag is gevuld met inspiratie, kennisdeling en interactie met bijzondere gastsprekers en andere professionals op jouw vakgebied. Tijdens de Dag van de Integriteit krijg je antwoord op de volgende vragen:
- Hoe kun je als organisatie signaalontvankelijker worden?
- Hoe kun je ervoor zorgen dat medewerkers op een veilige manier kunnen melden zonder het gevoel te hebben dat ze benadeeld worden?
- Kun je nieuwe signalen van misstanden beter oppakken door rechtvaardig te straffen?
- Hoe voorkom je dat signalen niet bij jou terecht komen, maar als vuile was buiten komen te hangen?
- Hoe zorg je ervoor dat medewerkers bereid zijn misstanden te melden?
- Hoe trek je lessen uit situaties die fout én goed gaan?
Dagvoorzitter Hasna El Maroudi
Hasna El Maroudi is tijdens de Dag van de Integriteit dagvoorzitter. Zij is journalist, columnist (NRC Handelsblad) en programmamaker. Rode draad door haar werk zijn progressieve, maatschappelijke thema’s. In 2019 richtte ze dan ook samen met Clarice Gargard het succesvolle intersectioneel feministische platform Lilith Magazine op.
Keynotesprekers
Tijdens de Dag van de Integriteit hebben we twee zeer aansprekende keynotesprekers: Aukje Nauta en Nanette van Schelven.
Aukje Nauta
Aukje Nauta is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden, organisatiepsycholoog en expert op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Ze heeft in 2021 het boek ‘Nooit meer doen alsof. Denk je schaamte om en maak het je kracht’ geschreven en zal tijdens de Dag van de Integriteit een keynote geven over hoe schaamte een belangrijke emotie is voor signaalvaardigheid. Lees meer over haar visie in het artikel ‘Hoe kan een schaamtevrije cultuur leiden tot een veiligere werkomgeving?‘.
Nanette van Schelven
Voordat Nanette van Schelven directeur-generaal bij de Douane werd, was ze daar algemeen directeur. Daarvoor werkte ze acht jaar bij de Immigratie- en naturalisatiedienst, in verschillende directiefuncties. Van 2002-2010 was ze MT-lid en plaatsvervangend directeur Juridische Zaken bij het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. Ze is in 2022 verkozen tot Overheidsmanager van het Jaar.
Kitty Nooy
Kitty Nooy heeft diverse leidinggevende functies bekleed, waaronder hoofdofficier van justitie van de regio Hollands Midden. Als Landelijk portefeuillehouder integriteit en voorzitter van Bureau Integriteit bij het Openbaar Ministerie heeft zij het belang van ethisch leiderschap ervaren en leren waarderen. Ze is ook Officier van Justitie geweest eind jaren ’90 en is toen ernstig bedreigd, waardoor zij met haar gezin een korte periode in het buitenland heeft moeten verblijven. In 2011 was zij eindverantwoordelijk voor de aanpak van het schietincident In Alphen aan de Rijn waarbij zeven doden vielen en vele (zwaar)gewonden.
Na het vertrek bij het Openbaar Ministerie heeft zij haar bedrijf Nooy Coaching & Advies opgericht, waar zij optreedt als (interim)consultant, trainer en spreker integriteit en ethisch leiderschap. Sinds maart 2022 is zij samen met twee partners oprichter en bestuurder van Aretia B.V. Doel en missie van Aretia is in gesprek te gaan met leiders en professionals die begrijpen dat ethiek onontbeerlijk is in de functie die zij bekleden én die ethisch leiderschap willen leren (her)kennen en versterken.
Als lid van de Raad van Toezicht bij de Haagsche Hogeschool heeft Kitty ervaring als toezichthouder opgedaan. Op dit moment is zij lid van het Nederlands Helsinki Comité, docent Ethisch Leiderschap bij het Mandeville College in Gouda en gastdocent Ethisch Leiderschap bij de Universiteit Utrecht.
Deelsessies tijdens de Dag van de Integriteit
Tijdens de Dag van de Integriteit kun je verschillende deelsessies volgen:
De basis op orde: integraal samenwerken
Hoe zorg je voor een structurele inbedding van integriteit en sociaal veilige binnen jouw organisatie?
De structurele inbedding van integriteit en sociale veiligheid, maar ook aanverwante thema’s, zoals inclusie, fysieke veiligheid en cybersecurity, worden vaak in afzondering aangepakt. Dit is vreemd: allemaal proberen zij menselijk gedrag en organisatieculturen in gewenste banen te leiden. Een effectieve governance structuur vraagt om een programma-aanpak waarin samenhang wordt gezocht in beleid en activiteiten, met aansluiting op (nieuwe) wet- en regelgeving (bijvoorbeeld Wet bescherming klokkenluiders, Wet verplichtstelling vertrouwenspersonen en Wet open overheid). Hoe doe je dit, waar begin je en hoe werk je hierin samen? Tijdens deze interactieve deelsessie wordt ingezoomd op de infrastructuur om een sociaal veilige en integere werkomgeving te kunnen bevorderen.
Marjolein van Dijk leidt samen met Johri Maat de deelsessie.
Johri Maat
Johri Maat is directeur van het Bureau Integriteit van de Dienst Justitiële Inrichtingen (BI DJI). Het BI DJI verricht onpartijdig onderzoek naar vermoedens van integriteitsschendingen binnen de DJI en andere organisatieonderdelen binnen en buiten het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hij is als jurist en bestuurskundige gespecialiseerd in integriteit en veiligheid. Hij is voorzitter van de Kring van Integriteitscoördinatoren publieke sector. Daarnaast is hij als buitenpromovendus verbonden aan het onderzoekcentrum voor Staat en Recht van de Radboud Universiteit.
Relevante artikelen:
- J.H. Maat, ‘Integriteitsbewustzijn, geen ‘check in the box’, Security Management, 2019-3 (september), p. 42-43.
- J.H. Maat, ‘De integriteit van de hoeders, Verleidingen beheersbaar maken’, Security Management, 2017-12 (december), p.38-41.
- J.H. Maat, ‘Integriteitsschendingen, een lastige aangelegenheid. Handreiking leidinggevenden’, Security Management, 2016-7/8, p. 38-39.
Marjolein van Dijk
Marjolein van Dijk is programmaleider Sociale Veiligheid en Integriteit bij het CAOP, socioloog en een expert in de praktische inbedding van sociale veiligheid. Ze adviseert, begeleidt, coacht, en traint mensen van laag tot hoog bij een grote diversiteit aan organisaties in het publieke en private domein. Daarnaast ontwikkelt Marjolein nieuwe dienstverlening om sociale veiligheid en integriteit stevig in het DNA te verankeren van organisaties. Verder werkt ze vanuit het CAOP als extern vertrouwenspersoon voor medewerkers en bestuurders.
Lees ook relevante artikelen van Marjolein van Dijk:
- Visie van het CAOP: sociale veiligheid en de rol van gedrag
- Visie van het CAOP: sociale veiligheid inbedden in de organisatiestructuur
- De Wet bescherming klokkenluiders: wat is er veranderd en waar op te letten?
- Naar een sociaal veilige organisatie: acht adviezen aan bestuurders
- Wat kunnen organisaties leren van de misstanden bij The Voice of Holland?
De vergeten 95%: voortbouwen op wat wél werkt in de cultuur
Hoe ontstaan incidenten vanuit de organisatiecultuur en hoe kun je daar als organisatie van leren?
Effectieve dienstverlening staat niet stil, maar sluit aan bij hoe situaties beter kunnen. Als lessen worden geleerd, gebeurt dit vaak pas als iets mis gaat door te kijken hoe dit voorkomen had kunnen worden. Maar incidenten zijn meestal de uitzondering, niet de regel. Hoe ontstaan deze situaties vanuit de organisatiecultuur? En kunnen we lessen trekken uit ‘business-as-usual’ en topprestaties?
Mark Noort leidt de deelsessie samen met Steven Shorrock.
Steven Shorrock
Steven Shorrock is hoofd veiligheidscultuur en human factors bij EUROCONTROL.
Mark Noort
Mark Noort is adviseur sociale veiligheid en integriteit bij het CAOP. Als sociaalpsycholoog zet hij zich in om organisaties in staat te stellen sterkere, eerlijkere en veiligere samenlevingen te creëren. Bijvoorbeeld bij sociale veiligheid, leerprocessen, leiderschap en organisatiecultuur. Hij werkte in de academische wereld en luchtvaartsector en promoveerde aan de London School of Economics op meldgedrag.
Lees ook relevante artikelen van Mark Noort:
- De Wet bescherming klokkenluiders: wat is er veranderd en waar op te letten?
- Naar een sociaal veilige organisatie: acht adviezen aan bestuurders
Crisis de baas: kennismaking met het World Café
Welke stappen zijn nodig als er een crisissfeer ontstaat bij incidenten rond sociale veiligheid en integriteit?
Een crisissfeer kan makkelijk ontstaan bij incidenten rond sociale veiligheid en integriteit. Welke stappen zijn dan nodig om op te treden? Wat doe je om de balans te bewaken tussen het blussen van de brand, zorgvuldigheid en proportioneel optreden? Na een korte inhoudelijke beschouwing gaan deelnemers aan de slag met deze en andere vragen. Hierbij maken zij kennis met de methodiek van het World Café.
De deelsessie wordt begeleid door Kennisland, partner van het CAOP en specialist in vernieuwen en sociale innovatie.
Signalering door omstanders
Hoe activeer je omstanders bij het signaleren van sociale veiligheid en niet-integer gedrag?
Omstanders hebben een wezenlijke invloed in het signaleren van sociale onveiligheid en niet-integer gedrag en daarmee in de omgang met ongewenst-grensoverschrijdend gedrag. Om omstanders te activeren is het noodzakelijk om te achterhalen welke factoren menselijk gedrag bepalen. In deze deelsessie worden inzichten uit de wetenschap en praktijk gedeeld en worden interventies besproken die omstanders kunnen activeren als sprake is van onveiligheid en niet-integer gedrag.
De deelsessie wordt begeleid door Djoeke Ardon van Movisie. Zij is senior adviseur en projectleider bij Movisie op de thema’s huiselijk en seksueel geweld en sociale veiligheid. Ze houdt zich onder meer bezig met het ontwikkelen van een gemeenschappelijk referentiekader als het gaat om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en wat werkt bij het activeren van omstanders als het gaat om grensoverschrijdend gedrag.
Film en debat
Samen in gesprek over signaalvaardigheid.
In deze deelsessie wordt een (deel van een) film of documentaire getoond waarin het thema signaalvaardigheid centraal staat. Na afloop van de film praat een gevarieerd panel van experts over het betreffende thema samen met het publiek.
Thema signaalontvankelijkheid uitgelegd
Signaalontvankelijkheid: hoe pikt jouw organisatie signalen van ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op?
Sjoerd van der Lek en Markt Noort Projectleiders Dag van de Integriteit
Ook als je een meldprocedure hebt opgesteld, een protocol en een gedragscode hebt verspreid binnen de organisatie en vertrouwenspersonen hebt aangesteld, kan ongewenst en grensoverschrijdend gedrag nog steeds voorkomen. Het oppikken van signalen van ongewenst en grensoverschrijdend gedrag is daarom essentieel om te weten wat er speelt binnen je organisatie. Hoe word je als organisatie signaalontvankelijk?
Lees verder
Praktische informatie
- Datum: 28 september 2023
- Tijd: 09.30 tot 17.00 uur
- Kosten: € 415 (dit bedrag is vrijgesteld van BTW)
- Locatie: Nieuwe Buitensociëteit, Stationsplein in Zwolle
Meld je aan voor de Dag van de Integriteit
Wil je de Dag van de Integriteit bijwonen? Meld je dan nu aan.
Meer informatie
Wil je meer weten over de Dag van de Integriteit? Neem dan contact op met Sjoerd van der Lek of Mark Noort.
Voorafgaand aan de Dag van de Integriteit, vindt de Nacht van de Integriteit plaats. Deze wordt georganiseerd voor burgemeesters, commissarissen van de Koning en dijkgraven.
Vorige editie
Verslag van Dag van Integriteit 2022
De Dag van de Integriteit had in 2022 als centraal thema: Lead the change - Sociale veiligheid in het DNA. 150 vertrouwenspersonen, integriteitscoördinaten en andere professionals kwamen samen om hier ervaringen over uit te wisselen, nieuwe kennis op te doen en samen verder te komen.
Lees het verslag van vorig jaar
Sociale veiligheid en integriteit
Bij het CAOP is sociale veiligheid een belangrijk thema. Ben je benieuwd naar onze visie? Bekijk dan onze themapagina, of download de eerste twee artikelen uit de drieluik ‘Sociale veiligheid bevorderen op de werkvloer’. Het derde en laatste deel verschijnt in mei.
Ga vrijblijvend in gesprek met een expert
van der Lek