Iedereen die in de schoonmaakbranche aan het werk wil, moet een basisvakopleiding volgen én afronden met een examen. Daarnaast bestaan er binnen de branche gesubsidieerde opleidingen voor specialistische schoonmaak en leidinggevenden. Werkgevers zijn vrij om een opleidingsinstituut te kiezen of om een opleiding intern te verzorgen. Het RAS-Examenbureau neemt vervolgens op basis van door sociale partners vastgestelde eind- en toetstermen examens af in de branche.

Dit systeem van opleiden en examineren bestaat sinds 2009 en is, op enkele aanpassingen na, sindsdien hetzelfde gebleven. Een evaluatie was daarom gewenst, met daarbij een blik op de toekomst: hoe ziet toekomstbestendig opleiden en examineren in de schoonmaak- en glazenwassersbranche eruit?

Een breed gesprek met alle betrokken partijen

Het onderzoeksteam van het CAOP en het Kohnstamm instituut hebben, ondersteund door IVA Onderwijs, deze evaluatie uitgevoerd. Hiervoor is gebruikgemaakt van een mix van kwalitatieve en kwantitatieve methoden. Door middel van interviews, vragenlijstonderzoek en groepsgesprekken werd er gekeken in welke mate de inhoud van de examens, de manier van examineren en de organisatie en communicatie (nog) aansluiten bij de behoeften van de schoonmaak- en glazenwassersbranche. Ook zijn kansen en knelpunten op het gebied van leven lang ontwikkelen in de branche geïnventariseerd.

Gedurende het onderzoek is er gesproken met werkgevers en werknemers, maar ook met examinatoren, opleiders en vertegenwoordigers van het RAS-Examenbureau. Nynke van Miltenburg, onderzoeksadviseur bij het CAOP, vertelt waarom het zo belangrijk was om die eerste twee groepen mee te nemen in het onderzoek: ‘Voor ons was het cruciaal om werkgevers én werknemers bij het gehele onderzoekstraject te betrekken. Opleidingen en examens van de schoonmaak- en glazenwassersbranche dragen bij aan duurzame inzetbaarheid en leven lang ontwikkelen in de sector. Dat is in het belang van beide groepen.’

Aandacht voor de inhoud en uitvoering

Door te kijken naar de verschillende opvattingen van de betrokken partijen, hebben het Kohnstamm instituut en het CAOP verschillende aanbevelingen op een rij gezet. Zo is naar voren gekomen dat de vereiste om examens in het Nederlands af te leggen bij alle partijen ter discussie staat. Inhoudelijk is het advies om de focus te blijven leggen op ergonomie en om onderzoek te doen naar de mogelijkheid om ‘resultaatgericht schoonmaken’ en ‘klantcommunicatie’ toe te voegen aan de opleiding en examens.

Ook is naar voren gekomen dat er behoefte is aan structurele aandacht voor examenvrees bij kandidaten. Bijvoorbeeld door het (meer) trainen van examinatoren in het omgaan met angstige kandidaten en het goed inlichten van kandidaten om zo angst te verminderen. Ten slotte wordt geadviseerd om structurele, transparante communicatie tussen het RAS-Examenbureau, vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers, opleiders en examinatoren te faciliteren.

Samen werken aan toekomstbestendig opleiden

Deze resultaten hebben het RAS-Examenbureau meer inzicht gegeven in hoe het huidige systeem functioneert en welke taken er liggen om opleidingen en examinering in de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche toekomstbestendiger en effectiever te maken. Voor álle betrokken partijen. Zo wordt ook beaamd door Peter Bannink, coördinator van het RAS-Examenbureau, die blij is met het onderzoek: ‘Het bevestigt een aantal zaken, waardoor we tijdens het onderzoek al een aantal wijzigingen doorgevoerd hebben. En het geeft ons zicht op waar we nog verdere stappen kunnen maken.’

Meer weten?

Lees het gehele onderzoek terug. Zit je zelf met een arbeidsmarktvraagstuk binnen je sector of organisatie? Onze onderzoekers helpen je graag verder.