CAOP betrokken bij de aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag

Welke rol speelt de vertrouwenspersoon bij de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag? Moet de inzet van een interne of externe vertrouwenspersoon wettelijk verplicht zijn? En hoe blijf je op de hoogte van het werkklimaat binnen de organisatie? Marjolein van Dijk deelde vanuit haar rol als programmaleider sociale veiligheid en integriteit bij het CAOP, haar bevindingen op deze vragen tijdens een bijeenkomst van het platform professionalisering vertrouwenspersonen geïnitieerd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het CAOP is een van de partijen die deel uitmaakt van het platform, naast vakbonden, werkgeversorganisaties, overheidsinstanties, departementen, het Huis voor Klokkenluiders en diverse belangengroepen.

Vertrouwenspersoon is een ‘need to have’

Het CAOP is al jaren voorstander van een wettelijke verplichting van de vertrouwenspersoon met wettelijke bescherming, vertelt van Dijk. ‘Het aanstellen van een interne en externe vertrouwenspersoon is geen ‘nice to have’, maar een ‘need to have’. Goed opgeleide vertrouwenspersonen die ook voldoende bekend en zichtbaar zijn binnen de organisatie, kunnen werknemers begeleiden die te maken hebben gehad met integriteitskwesties zoals seksueel grensoverschrijdend gedrag. Naast de wettelijke verplichting, is het belangrijk dat vertrouwenspersonen zich door een onafhankelijk instituut laten certifiëren en registreren. Het CAOP leidt al jaren vertrouwenspersonen op. Onze visie is dat je als vertrouwenspersoon inzetbaar moet zijn op zowel het onderwerp integriteit, als ongewenste omgangsvormen.’ Lees meer over de opleiding Vertrouwenspersoon.

Hoe sociaal veilig is jouw organisatie?

Maar met alleen de inzet van een vertrouwenspersoon ben je er nog niet. Een vertrouwenspersoon heeft de plicht om gesprekken vertrouwelijk te houden en kan niet zomaar signalen doorgeven, als een medewerker dat niet voor ogen heeft. ‘Bij het CAOP adviseren we daarom een integrale aanpak op sociale veiligheid. De eerste stap is om erachter te komen wat er precies speelt. Als je je als organisatie of branche specifiek wil focussen op seksueel grensoverschrijdend gedrag, dan is het belangrijk om de stand van zaken binnen je organisatie te weten’, zegt Marjolein van Dijk. ‘Dit is bij uitstek het moment om breder een meting en analyse te doen op de sociale veiligheid binnen de organisatie of branche.’ Het CAOP heeft de Meting & Analyse Sociale Veiligheid (M&ASV) ontwikkeld om te meten hoe sociaal veilig mensen zich voelen op hun werk.

Sociale veiligheid is verbonden aan inclusie en duurzame inzetbaarheid

Een integrale aanpak houdt onder andere in dat organisaties met enige regelmaat een risicoanalyse sociale veiligheid uitvoeren. Op deze manier kom je erachter welke bedrijfsprocessen, functies, groepen en activiteiten risico’s of kwetsbaarheden met zich meebrengen en een onveilig werkklimaat creëren. Volgens Van Dijk staat sociale veiligheid niet op zichzelf en is het verbonden aan andere belangrijke speerpunten als inclusie en duurzame inzetbaarheid. ‘Daarbij is het relevant om rekening te houden met verschillen in percepties tussen generaties in wat wordt ervaren als ongewenst en gewenst gedrag. Praat je wel over hetzelfde en liggen de normen voor iedereen op hetzelfde niveau? Zorg er daarnaast voor dat de sleutelactoren, zoals de vertrouwenspersoon, integriteitscoördinator, ombudsfunctionaris, preventiemedewerker en HR-adviseur, regelmatig samenkomen om kennis uit te wisselen over het werkklimaat binnen de organisatie.’

De rol van leidinggevenden

Volgens van Dijk toont onderzoek aan dat leidinggevenden een belangrijke rol spelen in het creëren van een veilig werkklimaat. ‘Faciliteer leidinggevenden om een veilig werkklimaat mogelijk te maken en zorg ervoor dat zij een hofnar naast zich hebben, die hen wijst op hun blinde vlekken.’

Elke werkgever zou bezig moeten zijn met ethisch leiderschap. Prof. dr. Leonie Heres laat in haar onderzoek ‘Tonen van de Top’ goed zien waar dit uit bestaat, zegt van Dijk ‘Ethisch leiderschap gaat niet alleen om kenmerken en gedragingen die relevant zijn als ‘moreel persoon’, maar specifiek om gedragingen waarmee je je als leidinggevende zou moeten onderscheiden. Dan gaat het onder andere om voorbeeldgedrag en dat zichtbaar weten te maken voor je medewerkers, regelmatig praten over dilemma’s uit de dagelijkse praktijk en consequent handhaven als normen worden overtreden. Voor het CAOP is ethisch leiderschap een onmisbaar onderdeel in de trainingen en bijeenkomsten die wij organiseren.’

Meer informatie

Wil je meer weten over sociale veiligheid? Bekijk dan onze themapagina Sociale veiligheid. Heb je een vraag over sociale veiligheid? Neem dan contact op met Marjolein van Dijk met de knop onderaan deze pagina.