Technologie op de werkvloer gaat ten koste van empathie

Technologie in de zorg wordt al heel veel toegepast en dat blijft vermoedelijk toenemen de komende jaren. Maar dat niet alle technologie een goede uitwerking heeft in de zorg, zien we met name bij het beeldbellen. Zorgverleners verwachten enerzijds dat deze technologie wel hun werkdruk kan verlagen, anderzijds zijn zij van mening dat zij een minder goed beeld van de patiënt via beeldbellen krijgen in vergelijking met persoonlijk contact.

Relaties verdwijnen door technologie

Ik denk dat zorgverleners hier een belangrijk signaal afgeven. Nieuwe technologie biedt vaak, soms vermeende, oplossingen voor praktische problemen, zoals werkdruk, fysieke belasting en hoge kosten. Als technologie vraagstukken op deze terreinen oplost, is dat natuurlijk mooi. Wat meestal ondersneeuwt, is het effect van de technologie op de relaties tussen mensen. In het bijzonder die tussen zorgverlener en patiënt.

Empathie koesteren

Wat deze relaties waardevol maakt, is empathie. Ik bedoel daarmee niet empathie als een vorm van medeleven of medelijden, maar empathie als een middel om mensen, en dus ook patiënten, echt te begrijpen en te kennen. Volgens mij kan dat alleen maar in echt persoonlijk contact. Alleen dán kan je non-verbale signalen goed opvangen, nuances in de stem horen en de fysieke gesteldheid beoordelen. En in elkaars nabijheid kun je veel beter goede en persoonlijke vragen stellen. De informatie die dit oplevert is cruciaal voor  het begrijpen van een probleem, het stellen van een diagnose en effectief handelen. Dat deze informatie misschien niet altijd ‘objectief’ te maken valt, is van minder belang. Het is het ‘onderbuikgevoel’ waar zorgverleners in de praktijk vaak een beroep op doen. Juist dit gevoel blijkt in de praktijk een  belangrijke toegevoegde waarde voor het zorgproces te hebben, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Het zou zonde zijn als dat verdwijnt.

Technologie vervangt of wijzigt relaties

Daar waar technologie de relatie tussen mensen vervangt of ingrijpend wijzigt, kan er empathie verloren gaan. Het lijkt mij belangrijk dat serieus mee te nemen bij de afwegingen of, en zo ja hoe, nieuwe technologie in dienst- en zorgverlening wordt geïntroduceerd.

Meer informatie eHealth-monitor

Wil je meer weten over de eHealth-monitor? Download het volledige rapport.