De universitaire sector is een bijzondere sector vanwege de verschillende functies van universiteiten. Universiteiten verrichten wetenschappelijk onderzoek, bieden onderwijs aan en leveren daarmee een bijdrage aan de maatschappij. Daarom is het belangrijk dat medewerkers, leidinggevenden en bestuurders van universiteiten elkaar weten te inspireren, naar elkaar luisteren, besluiten durven te nemen en samenwerken. Het vereist leiderschap om dit in goede banen te leiden en de organisatie verder te ontwikkelen. Hoe zorg je voor zo’n goede samenwerking?
In twee workshoprondes met elk vijf verschillende workshops konden deelnemers (afkomstig van alle universiteiten van Nederland en gelieerde organisaties) meer leren over thema’s als leiderschap en sociale veiligheid, vernieuwend leiderschap, en leiderschap en teamontwikkeling.
Activiteiten promoten en kennisdeling vergroten
Het bestuur van SoFoKleS wilde de activiteiten van SoFoKleS promoten en kennisdeling stimuleren. Ook hadden nieuwsbriefontvangers in 2023 in een poll aangegeven meer te willen weten over het thema ‘leiderschap’. Zo begon bij communicatieadviseur Van Klaveren en inhoudelijk adviseur Enny het idee voor het symposium ‘Koers kiezen in leiderschap’. Er werd veel aandacht besteed aan de samenstelling van het inhoudelijk programma. Enny vertelt: ‘Wat wordt het thema, wie nodig je uit, welke gespreksleiders en workshops koppel je daaraan, wie betrek je als partners, hoe koppel je het programma weer aan wetenschappelijk onderzoek en onderwijs? Daar is goed over nagedacht. Iedereen had ook haar eigen expertise, en ik zorgde voor de koppeling met het werkveld van de universiteiten.’.
Hoe zorg je dat men zich aanmeldt?
De volgende stap was ook belangrijk: hoe zorg je ervoor dat er voldoende mensen naar je symposium komen? Van Klaveren legt uit: ‘Het is altijd een uitdaging om mensen aan te trekken naar een live evenement. Er wordt veel georganiseerd, en mensen hebben weinig tijd. We hebben een inhoudelijk sterk programma neergezet en het was ook wel een uitdaging om de juiste sprekers daaraan te koppelen. De communicatie speelde een essentiële rol. Hoe breng je het symposium aan het licht bij de juiste personen? Daar zijn we op tijd mee gestart, en gelukkig kwamen er al bij de eerste uitnodiging veel aanmeldingen binnen. Mensen waren direct enthousiast. Dat gaf ons een duidelijk signaal dat het symposium voldeed aan een behoefte in de sector.’
Een goedgevuld programma
Het symposium werd georganiseerd in Het Oude Magazijn in Amersfoort – een monumentaal pand, centraal in de stad. Keynote werd gegeven door Paul Rulkens, internationaal spreker op het gebied van ‘high-performance’, auteur en boardroom adviseur. Workshops werden gegeven door o.a. CAOP’ers Sean Stevenson en Fatou Tevette (leiderschap en sociale veiligheid), Robbert Braak, coach en auteur van ‘Je bent beter dan je denkt’ (persoonlijk leiderschap), Saskia Tjepkema, adviseur op gebied van ontwikkelvragen binnen organisaties, van Kessels & Smit (leiderschap en teamontwikkeling), Marloes van Engen van de Radboud Universiteit en Stefan van der Meer van Tilburg University (inclusief leiderschap), en organisatiecoach bij RSPND Bob Schipper (vernieuwend leiderschap).
Dagvoorzitter was Bregje Mollee, met ruime ervaring als hr-directeur, operationeel directeur, cao-onderhandelaar en belangenbehartiger van zowel werkgevers als werknemers goed op haar plek tijdens de middag. Het symposium werd afgesloten met een gezongen samenvatting in dichtvorm door sneldichter Dominique Engers.
Verloop van het symposium
De dag werd geopend met een welkomstwoord van dagvoorzitter Mollee over definities van leiderschap. Daarna volgde een interview met de vertegenwoordiger van de werkgevers en werknemers; Steven van der Meer (Tilburg University) en Donald Pechler (Algemene Onderwijsbond) over hun verwachtingen van de dag, en hun ervaring met leiderschap binnen de universitaire sector. ‘Het was erg interessant om de visies vanuit de werknemers- en werkgeversperspectieven te horen,’ zegt Enny. ‘Verder gaven mensen aan dat ze het fijn vonden om elkaar te ontmoeten. Er was een goede balans tussen een inspirerende keynote-spreker en de inhoudelijke workshops. Bregje Mollee was een sterke dagvoorzitter, en bekeek de thema’s met diepgang én zij bracht een zekere luchtigheid. Dat was een goed begin van de dag.’
Een van de hoogtepunten volgens Van Klaveren was de sessie van Robbert Braak. Bij deze workshop werd er gekeken naar speciaal geselecteerde fragmenten uit films en documentaires over het thema ‘staan voor jezelf’. In het bijzonder ging het over situaties die spannend zijn en waarbij je complexe druk ervaart. Op basis van deze fragmenten gingen de deelnemers onderling en met Robbert Braak in gesprek. ‘Dat sprak mensen erg aan.’ Daarnaast waren de deelnemers fan van de praktische materialen die uitgedeeld werden, door bijvoorbeeld Saskia Tjepkema, die de bezoekers van haar workshop handvatten meegaf.
Het symposium eindigde vrolijk, met het gedicht over de dag zelf, onder begeleiding van muziek. Enny: ‘Zij was daar heel goed in: allerlei grappige details vinden en benoemen, op een vrolijke manier kritisch. Zo vertrokken mensen met een lach naar de borrel. En daar hebben ze vervolgens aan hun netwerk kunnen werken. Dit werd gedurende de dag enorm gestimuleerd door de dagvoorzitter, en daardoor zag je dat er tijdens de netwerkborrel volop connecties werden gelegd. Mensen bleven ook napraten na de workshops en wisselden ervaringen uit. Dus die kennisdeling ging erg goed.’
Positieve evaluatie
Ze hebben de dag allebei als positief ervaren. Van Klaveren: ‘Goed dat we als SoFoKleS zichtbaar waren in het universitaire veld, en dat we laten zien hoe wij als fonds aan het thema werken. Er was veel animo voor het thema leiderschap en we zien sowieso aanknopingspunten voor komende projecten.’ De projectleiders zijn trots op de opbouw naar het symposium en de dag zelf: ‘Het programma stond inhoudelijk als een huis, was leuk en leerzaam, en mensen geven in de evaluatie aan er zeker ook praktische inzichten te hebben opgedaan. Een dag vol energie.’
