Publicatie

‘Strijd om beleid in Nederland zorgt voor gebrek aan implementatie’

14 december 2020

‘Als burger wond ik me op over het voortdurend verwijzen naar anderen en als bestuurskundige herkende ik de meerlagigheid en complexiteit die door betrokkenen werd geschetst.’ Hoogleraar Zeger van der Wal keek de afgelopen weken met gemengde gevoelens naar de verhoren van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Vooral het gebrek aan aandacht voor de uitvoering van het beleid valt hem op. In een artikel voor Binnenlands Bestuur kijkt hij kritisch naar het beleid in Nederland en vergelijkt hij ‘ons’ beleid met andere bestuursculturen.

Eerstejaars bestuurskundestudenten leren over de verschillende fasen van de klassieke beleidscyclus: van agendavorming en formulering tot implementatie en evaluatie. En weer opnieuw. In de schakel formulering-implementatie en evaluatie gaat het volgens Van der Wal vaak mis. Ook Michael Barbar, voormalig topadviseur van de Britse premier Blair, constateerde in het begin van deze eeuw dat 80 tot 90% van de energie en middelen gaat zitten in ‘de strijd om beleid’.

In China wordt in een paar jaar tienduizenden kilometers aan hogesnelheidstreinsporen gelegd, terwijl we in Amsterdam jaren doen over de aanleg van een metrospoor van 8 kilometer

Beleid staat of valt bij de uitvoering

Is die ‘strijd om beleid’ en het gebrek aan aandacht voor de uitvoering en implementatie een veelvoorkomend probleem voor overheden? Volgens Van der Wal zijn er opvallende verschillen vast te stellen tussen verschillende delen van de wereld en bijbehorende bestuursculturen.

Indonesië staat bijvoorbeeld bekend om zijn goede dienstverlening. Een bekend gezegde daar luidt: policy is implementation. Oftewel: beleid valt of staat bij de uitvoering. In China is ook meer aandacht voor implementatie. Daar wordt in een paar jaar tienduizenden kilometers aan hogesnelheidstreinsporen gelegd, terwijl we in Amsterdam jaren doen over de aanleg van een metrospoor van 8 kilometer, aldus Van der Wal.

Design thinking

Van der Wal concludeert hieruit dat wij iets kunnen leren van de energie die daar in de ontwerpkant van het beleid wordt besteed. ‘Design thinking’ is niet voor niets populair onder bestuurskundigen en consultants. Met ‘design thinking’ worden producten en diensten ontwikkeld vanuit de wensen en behoeften van de potentiële gebruiker.

Hij is van mening dat de regelingen voor de kindertoeslag er heel anders uit hadden gezien als ze samen met de eindgebruikers waren ontworpen. Denk bijvoorbeeld aan een simpele sociale versie van een flat taks gecombineerd met gratis kinderopvang.

Het beleid in Nederland is gewoonweg anders ingedeeld waardoor het niet mogelijk is om dit soort voorstellen te organiseren. ‘De meeste invloed, belangen en hoog ingeschaalde, politiek gewiekste ambtenaren zitten nu eenmaal meestal niet aan de uitvoeringskant,’ aldus Van der Wal

Meer informatie

Ben je benieuwd naar het gehele artikel van Van der Wal? Lees het op binnenlandsbestuur.nl.

‘Strijd om beleid in Nederland zorgt voor gebrek aan implementatie’

Beleid staat of valt bij de uitvoering

Design thinking

Meer informatie

Gerelateerde artikelen

Subsidieregeling voor duurzame inzetbaarheid en eerder uittreden gepubliceerd

Bestuurlijke fusie CAOP en Sardes van kracht

Sociale innovatie en de rol van HR

‘Betrek de doelgroep bij de ontwikkeling van innovaties’

Op zoek naar een nieuw perspectief!

Winnaar Ien Dales integriteitsaward lanceert integriteitsgame Zuivere Koffie

Martin Sommer: ‘De obsessie van de Nederlandse publieke dienst met innovatie is…

Tussentijds rapport Raadspersonen Belastingdienst over signalen toeslagaffaire

Borstlap: ‘Zet triagetenten op voor kwetsbaren op de arbeidsmarkt’

Anticiperen op arbeidstekorten in de eerstelijnszorg

Ombudsfunctie in je organisatie: maak werk van sociale veiligheid!

Wat is leidend: het advies van een bedrijfsarts of van de huisarts?

Waarom we de kwetsbaren minder kwetsbaar moeten maken

Martin Sommer: ‘Zelfgenoegzaamheid Nederland verstoort open blik op arbeidsmarkt’

Kun je iets doen aan de verschillen in arbeidsvoorwaarden van uitzendkrachten?

Geheimhouding vragen aan OR mag alleen onder voorwaarden

HR-professionals zien meerwaarde van mediation in arbeidsverhoudingen

Inspiratie om nieuwe technologie in de organisatie te integreren

OR-regels rond mondkapje op het werk en quarantaine na vakantie

Inspiratiemodel nieuwe technologie biedt handvatten voor de praktijk

Handreiking helpt docenten te werven voor tekortvakken voortgezet onderwijs

Ethisch leiderschap en dilemma’s in het Covid-19-tijdperk

Van werk naar werk: hoe voorkomen we dat mensen tussen wal en…

Martin Sommer: ‘Herwaardering van de overheid?’

CAOP begeleidde OM naar nieuwe procedure voor benoeming topfuncties

Week van de mediation: gratis workshop mediationskills voor HR-professionals

Risico’s en kansen voor de arbeidsmarkt na de coronacrisis

Verdere aanpak van lerarentekort en werkdruk in het onderwijs

Meer dan € 700 miljoen als reddingsboei voor de cultuursector

Pensioenafspraken over duurzame inzetbaarheid in 2021 verder uitgewerkt

Defensie zet in 2021 verder in op verbetering sociale veiligheid

Nieuwe ijkpunten funderend onderwijs na aflopen sectorakkoorden

Integriteit bestuurders krijgt prioriteit van kabinet

Verlenging steunmaatregelen en extra budget voor arbeidsmarkt

Op weg naar inclusievere arbeidsmarkt met wetsvoorstel Breed Offensief

Breed pakket aan maatregelen moet werken in de zorg aantrekkelijker maken

Kabinet investeert in regelingen voor duurzaam ontwikkelen

Extra geld naar digitalisering zorg

OCW trekt € 224 miljoen extra uit om leerachterstanden weg te werken

‘Nieuwe technologie moet de mens dienen en niet andersom’

‘Transparantie uiterst belangrijk bij communicatie coronamaatregelen’

‘Investeer in anders organiseren van het werk in zorg en onderwijs’

Inspiratiesessie biedt mooie voorbeelden van duurzaam ontwikkelen

Leidt digitalisering in het voortgezet onderwijs tot lagere werkdruk?

Onderwijstijd: meer of minder?

Digitalisering in het onderwijs: investeer in sociale ondersteuning

Manifest Vrije zones verschaft inzicht in disbalans economische opleidingen met arbeidsmarkt

Mag de werkgever de loonsverhoging uitstellen?

Hoe ga je om met kandidaatstelling voor de OR-verkiezing?

Coronacrisis zorgt voor omwenteling in publieke sector − of niet?

Corona zorgt voor dilemma’s in arbeidsrecht en arbeidsvoorwaarden

‘Post-coronatijd vraagt om verbindend leiderschap’

Boter bij de vis voor de vitale beroepen?

De kansen voor goed werk

Hoe groot is de impact van de crisis op arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden?

Bonus om lerarentekort in Amsterdam op te lossen

Hoe kan de coronacrisis helpen tekorten in zorg en onderwijs op te…

Samenwerking Meldpunt Integriteit Defensie en CAOP nu officieel

Op weg naar lerende praktijken in de schuldhulpverlening

Corona, de ondernemingsraad en het arbobeleid

Heb je als OR inspraak op veranderende openingstijden?

Vraag en antwoorden webinarserie Hoe werken we na de crisis?

Hoe voorkomen we dat de publieke sector de crisis betaalt?

‘Bied zorgpersoneel bescherming via compensatieregeling’

Wat is de impact van de coronacrisis op de arbeidsmarkt?

Hoe zorg je als OR voor gedragsverandering?

Zittingstermijn van de OR verlengen door coronaperiode?

Vakantie intrekken wegens coronacrisis, mag dat?

OR, maak het arbobeleid thuiswerkproof

Het bevoegdhedenstelsel vo is toe aan vernieuwing

Succes en falen van hervormingen in de publieke sector

Ethisch leiderschap in coronatijd

Mag een ziek OR-lid de overlegvergadering bijwonen?

Mogen vrijwilligers lid worden van de ondernemingsraad?

Op weg naar het nieuwe normaal