‘Strijd om beleid in Nederland zorgt voor gebrek aan implementatie’

Eerstejaars bestuurskundestudenten leren over de verschillende fasen van de klassieke beleidscyclus: van agendavorming en formulering tot implementatie en evaluatie. En weer opnieuw. In de schakel formulering-implementatie en evaluatie gaat het volgens Van der Wal vaak mis. Ook Michael Barbar, voormalig topadviseur van de Britse premier Blair, constateerde in het begin van deze eeuw dat 80 tot 90% van de energie en middelen gaat zitten in ‘de strijd om beleid’.

Beleid staat of valt bij de uitvoering

Is die ‘strijd om beleid’ en het gebrek aan aandacht voor de uitvoering en implementatie een veelvoorkomend probleem voor overheden? Volgens Van der Wal zijn er opvallende verschillen vast te stellen tussen verschillende delen van de wereld en bijbehorende bestuursculturen.

Indonesië staat bijvoorbeeld bekend om zijn goede dienstverlening. Een bekend gezegde daar luidt: policy is implementation. Oftewel: beleid valt of staat bij de uitvoering. In China is ook meer aandacht voor implementatie. Daar wordt in een paar jaar tienduizenden kilometers aan hogesnelheidstreinsporen gelegd, terwijl we in Amsterdam jaren doen over de aanleg van een metrospoor van 8 kilometer, aldus Van der Wal.

Design thinking

Van der Wal concludeert hieruit dat wij iets kunnen leren van de energie die daar in de ontwerpkant van het beleid wordt besteed. ‘Design thinking’ is niet voor niets populair onder bestuurskundigen en consultants. Met ‘design thinking’ worden producten en diensten ontwikkeld vanuit de wensen en behoeften van de potentiële gebruiker.

Hij is van mening dat de regelingen voor de kindertoeslag er heel anders uit hadden gezien als ze samen met de eindgebruikers waren ontworpen. Denk bijvoorbeeld aan een simpele sociale versie van een flat taks gecombineerd met gratis kinderopvang.

Het beleid in Nederland is gewoonweg anders ingedeeld waardoor het niet mogelijk is om dit soort voorstellen te organiseren. ‘De meeste invloed, belangen en hoog ingeschaalde, politiek gewiekste ambtenaren zitten nu eenmaal meestal niet aan de uitvoeringskant,’ aldus Van der Wal

Meer informatie

Ben je benieuwd naar het gehele artikel van Van der Wal? Lees het op binnenlandsbestuur.nl.