Innovatief Athene voorbeeld voor Nederlandse publieke sector

In november 2018 werd alweer de tweede ‘Studiereis Athene’ georganiseerd. 12 directeuren, bestuurders en leidinggevenden bezochten samen een aantal organisaties in de publieke sector van de stad van de Akropolis. Banis legt het doel van de studiereis uit: ‘In het verleden was ik vaker met studiereizen meegegaan, maar ik miste de verbinding tussen inhoud en persoonlijk leiderschap. Daarom hebben Raymon en ik besloten om zelf een studiereis te organiseren. Het mooiste is dan om naar een stad of land in crisis te gaan. In een land in crisis, waarin de systemen niet meer werken, gaan mensen buiten de lijntjes kleuren. Hierdoor ontstaan innovatieve ideeën die als voorbeeld kunnen dienen voor vernieuwingen in onze eigen organisaties en de sector.’

Vluchtelingen onderwijzen

Een voorbeeld van buiten de lijntjes kleuren is de Social Hackers Academy (SHA). Dit is een programmeerschool voor jonge vluchtelingen en andere kwetsbare groepen. SHA is een onderdeel van de Cube Athens, dat wordt gefinancierd door particuliere giften. De deels mobiele school, in de vorm van een reizende bus, is opgezet om jonge vluchtelingen te helpen met het vinden van stabiliteit. Door ze te onderwijzen en hun potentie te helpen ontdekken, kunnen ze een nieuw leven opbouwen. Banis is onder de indruk van de school. ‘Buiten het systeem om worden mensen in een kansloze situatie op weg geholpen. Zo zie je dat als het systeem het niet oppakt, er andere bewegingen ontstaan die het wel oppakken. Je kunt met heel kleine dingen, heel veel bereiken.’

Innovatie

Dit soort innovatieve projecten zien we volgens Banis ook terug in Nederland, bijvoorbeeld in de zorg. Door decentralisatie hebben gemeenten de verantwoordelijkheid gekregen over de uitvoering van de Participatiewet, jeugdzorg en ondersteuning van langdurige zieken en ouderen. ‘De decentralisatie heeft ertoe geleid dat er nieuwe vormen van zorg zijn ontstaan, die niet vanuit de overheid of de sector gefinancierd worden. Dit zijn initiatieven van particulieren, gemeenten of andere partijen’,  vertelt Banis.

Een ander voorbeeld is Albert Heijn. De grootste supermarktketen van Nederland traint zijn personeel om met oudere, vergeetachtige klanten om te gaan. Daarnaast organiseert Albert Heijn kerstdiners en paasontbijtjes. ‘Gaan supermarkten nu de rol krijgen van het oude welzijnswerk?’, vraagt Banis zich af.

Vanuit individu denken

Wat betekent de studiereis voor Banis persoonlijk als directeur in de publieke sector? ‘In Athene is het me heel erg duidelijk geworden dat de zekerheden van nu, niet de zekerheden van morgen zijn. Het is daarom goed om af en toe eens vanuit een andere invalshoek naar mogelijkheden te kijken. We moeten wat minder vanuit het instituut denken, maar meer vanuit het individu. We moeten onszelf de vragen stellen: Wat heeft dit kind, deze oudere of patiënt nodig? Je zult zien dat je dan tot heel andere oplossingen komt.’

Community

Op 7 maart 2019 komen de deelnemers van de eerste twee studiereizen bij elkaar. Het doel daarvan is om een soort community op te bouwen rondom het thema persoonlijk leiderschap. ‘De studiereis is dan een mooi onderdeel van iets breders. Dat is ook belangrijk voor het CAOP, omdat wij de publieke sector permanent zien veranderen. Leiders spelen daarin een grote rol. Hoe er wordt omgegaan met de veranderende wereld heeft veel met de persoonlijkheid van deze leiders te maken. De reis heeft dan wel een letterlijke bestemming, maar figuurlijk is hij eeuwigdurend’, besluit Banis.