Arbeidsomstandigheden in de vierde industriële revolutie

Een gevolg van de netwerkvorming is een steeds ingewikkeldere werkomgeving. Arbeidsomstandigheden veranderen. Zo hebben werkenden veelal geen vaste werkplek en -tijden meer. De ‘aansturing’ van werkenden vindt plaats binnen netwerken. Soms door anonieme ‘collega’s’ of zelfs algoritmes, denk aan Uber of Deliveroo, en niet altijd op de momenten die werkenden uitkomen.

Gezondheidsrisico’s

Deze complexe werkomgeving kan volgens het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk leiden tot nieuwe risico’s en een toename van bestaande gezondheidsrisico’s. Werkenden lopen fysieke risico’s, zoals oogproblemen en spier- en rugklachten als gevolg van langdurig beeldschermwerk. Maar minstens zo belangrijk zijn de risico’s op psychische klachten als gevolg van bijvoorbeeld geïsoleerd werken, een te grote hoeveelheid informatie, onzekere inkomsten en vervagende grenzen tussen werk en privé. Deze risico’s zijn bekend. Interessant is de verschuiving van het zwaartepunt en de voorlichting en preventie. Die aandacht verlegt zich van de organisatie naar het individu.

De genoemde risico’s, vooral de psychische, zijn serieus en niet altijd eenvoudig te verminderen. Onderzoek toont aan dat werkenden die zich prettig voelen en goed presteren in een complexe werkomgeving in staat zijn betekenis te geven aan hun werk, echte verbinding te leggen met anderen en routines te behouden. Hoe zorg je ervoor dat werkenden zich prettig gaan voelen in een tijd van revolutie? Welke training, context en interventies zijn daar het meest effectief voor? Dat zijn vragen die gesteld en beantwoord moeten worden bij de veranderende werkomgeving in de vierde industriële revolutie.

Wilco Brinkman, projectleider Werk en Technologie