Blog Patrick Banis, directeur Arbeidsmarkt bij het CAOP

Onlangs was ik in Brussel aanwezig bij een sessie met Eurocommissaris Schmit, portefeuille jobs en social rights. Hij hield daar een vlammend betoog over geopolitiek en daarmee een nieuw narratief voor de EU. Wat is ons onderscheidend vermogen ten opzichte van de VS en China? Wat verbindt Europeanen? Volgens de commissie onder leiding van Ursula von der Leyen zijn dat gedeelde waarden als democratie, sociale rechtvaardigheid, vrijheid en een sociale welvaartstaat voor ons allen.

Deze zogenaamde social investment en social pillar worden overal in meegenomen. De commissie en het parlement toetsen plannen en wetgeving hieraan en dat maakt de EU samenhangend. Het brengt veel sociale voordelen en die moeten we koesteren, uitbouwen én mogen we ook meer uitdragen, volgens Schmit. Mooie opdracht dus voor een nieuw kabinet, dacht ik gelijk!

Uber, AI en big tech

Volgens Schmit heeft de huidige commissie veel bereikt op het gebied van de Green Deal (Timmermans) en de digitale agenda. Deze thema’s beginnen nu eigenlijk in de uitvoering, maar vragen meer regelgeving. Zeker als het gaat over werken, leren en beveiliging. Denk even aan de platformeconomie van de Ubers in deze wereld: hoe regelen we dit en hoe willen we het reguleren? Hoe gaan we om met AI en werk? Wat is en blijft de rol van de mens ten opzichte van de machine? Welke zeggenschap voor werknemers regelen we, of laten we over aan big tech?

Schmit ziet voor de komende jaren een paar belangrijke vraagstukken:

• Toekomst van werk en sociale zekerheid
• Tekorten op de arbeidsmarkt versus mensen die aan de kant staan
• Migratie binnen en vooral van buiten de EU
• De organisatie van werk; AI, maatschappelijk verantwoord ondernemen en de discussie tussen stakholdervalue en shareholdervalue

Kortom, een meer dan uitdagende agenda waar de EU het voortouw in wil nemen, samen met de lidstaten.

Nederland loopt (nog) niet voorop

Wat betekent dit nu voor Nederland? Hoe zien een nieuw kabinet en sociale partners hun rol hierin? Lopen we voorop, of kijken we een beetje toe? Na nog een paar interessante gesprekken in Brussel en intern debat bij het CAOP kreeg ik niet de indruk dat we heel erg vooroplopen en dat we misschien wel meer kunnen halen en leren van anderen in de EU dan we zelf denken. Dat is dus wel een mooie uitdaging: met anderen kijken hoe zij dat doen in onderwijs, zorg, arbeidsmarkt, digitalisering, duurzaam ontwikkelen, rol van de overheid, sociale ongelijkheid enzovoort. Het is tijd om over de dijken heen te kijken en te zien wat er in de wereld om ons heen gebeurt. Ik zeg: alle ballen op Europa en dus ook daar aan de slag, ook al kost dat soms meer tijd. Maar het oude spreekwoord ‘alleen ga je sneller, maar samen kom je verder’ is er niet voor niets…