Hoe maak je werkgevers en werknemers bewust van eventuele gezondheidsproblematiek en de effecten daarvan op de werkvloer? Hoe betrek je doelgroepen van verschillende leeftijden? En hoe haal je een onderwerp uit de taboesfeer? CAOP zette zich het afgelopen jaar via verschillende klanten in om menstruatie en de overgang op de kaart te zetten en het taboe te doorbreken, door middel van meerdere campagnes en platforms voor overheids- en zorgorganisaties. Hoe deden wij dat, voor wie en waarom?
Hormonale klachten op de werkvloer
Bijna iedereen krijgt in haar of zijn leven te maken met hormonale klachten. Een vrouw is in haar leven gemiddeld 2255 dagen ongesteld. Dat is bijna 6,5 jaar. Ook krijgt elke vrouw vanaf een jaar of 45 te maken met de overgang. Daarvan ervaart 33% ernstige klachten. Hoe kunnen organisaties hun werknemers ondersteunen om gezond te blijven werken tijdens de overgang? En hoe maak je problemen die werknemers ondervinden door menstruatie bespreekbaar? Weten mensen die menstrueren en in de overgang zijn zélf wel dat hun klachten hormonaal zijn? In de praktijk worden klachten als vermoeidheid, somberheid, hartkloppingen, hoofdpijn en slaapproblemen namelijk al snel gekoppeld aan stress of burn-out.
Dat weten ze vaak niet, zegt gezondheidswetenschapper Lisa Zuidema van het Máxima MC in Eindhoven. CAOP interviewde haar voor netwerkprogramma Alles is Gezondheid, waar CAOP sinds 2022 verantwoordelijk voor is: ‘Menstruatie en menstruatieproblemen gaan vaak gepaard met schaamtegevoelens, taboes en gebrek aan kennis. Daardoor bespreken vrouwen menstruatieklachten vaak niet of pas laat met hun huisarts.’ Lisa doet onderzoek naar de ervaringen van vrouwen en mensen die menstrueren. Onlangs lanceerde ze de websitemodule Menstruatieverhalen. Het interview voor Alles is Gezondheid is vooral bedoeld om professionals in de gezondheidszorg informatie te bieden over de ervaringen van mensen die menstrueren.
Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg (StAG)
Samen met partner Care for Women lanceerde CAOP voor Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg (StAG) een bewustwordingscampagne over de impact van hormonen op de werkvloer. Hoe maak je mensen echt bewust van wat er komt kijken bij hormonale cycli, met de focus op de werknemer zelf. Welke impact kan het hebben op je leven, op je relatie en hoe kan je het beste omgaan met hormonale klachten op het werk? Hoe maak je eventuele klachten daar bespreekbaar? Gezamenlijk bedachten we een langdurig, multichannel communicatietraject met een podcastserie, video’s, online zelftesten, columns en een reeks webinars.
Communicatieadviseur bij CAOP Anouk Post: ‘We merken dat er veel interesse voor de campagne is. De opkomst bij de webinars was hoog – zo’n 350 aanmeldingen per webinar – en ze zijn zo’n 900 keer teruggekeken. De video’s met ervaringsdeskundigen en experts zijn 400 keer bekeken en ook de podcastserie is zo’n 200 keer beluisterd. Het is belangrijk dat de informatie in omloop blijft en nog meer mensen bereikt, dus starten we binnenkort met een extra campagne voor HR-medewerkers, leidinggevenden en medewerkers. Want dit is natuurlijk geen kortstondig onderwerp, maar het is en blijft relevant.’
Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) en SoFoKleS
Samen met de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) en Sociaal Fonds Kennissector (SoFoKleS) creëerde CAOP het inspiratieplatform: ‘De Menotransformatie en Werk’. Het platform, ontwikkeld voor medewerkers, HR-professionals en leidinggevenden in de ziekenhuisbranche, biedt toegankelijke en betrouwbare informatie over de impact van de overgang op werk en welzijn. Het platform is een samenwerking tussen de StAZ en Menokracht. CAOP ondersteunde niet alleen bij de creatie van het platform en de inhoud daarvan, maar ook met een stevig communicatieplan: welke doelgroepen willen we bereiken, welke platformen zetten we hiervoor in en hoe kunnen we draagvlak voor het onderwerp creëren? Hieruit ontstond een rijkelijk gevuld inspiratieplatform met:
- Persoonlijke verhalen van werkende vrouwen in de overgang;
- Praktische tools, zoals hoe herken je de overgang, blijf fit in de overgang en een routekaart van behandelaren;
- Informatie voor leidinggevenden over het herkennen van signalen en het bieden van passende ondersteuning;
- Handreikingen en onderzoeken over de overgang en werk.
Communicatieadviseur bij CAOP Ellen D’Hooge: ‘De activiteiten die we rond overgang en werk hebben georganiseerd voor de StAZ zijn zeer succesvol geweest. Meer dan 1500 mensen namen deel aan het webinar ‘Hormonale cyclus van de vrouw’ voor medewerkers. Ook de daaropvolgende online inspiratiecolleges voor HR en leidinggevenden waren succesvol met meer dan 200 deelnemers. Het webinar ‘Overgang en Voeding’ kon rekenen op zo’n 500 aanmeldingen. Het programma gaat verder met meer verdiepende activiteiten: een menokracht-programma en co-creatiegroepen voor leidinggevenden en keukentafelgesprekken in kleine groepen voor medewerkers. Via die verdiepende activiteiten verwachten? we dat er ook echt een verandering ontstaat in bewustwording en aanpak van overgang in combinatie met werk. En naast het borgen van die verandering willen we ook kennisdeling stimuleren.’
‘Voor SoFoKleS bestaat ook een aanbod voor umc-medewerkers: er is de mogelijkheid om te kiezen voor één-op-één begeleiding, of een online programma te volgen. In de context van dit programma hielden we een mooi interview met Gynaecoloog Yvonne Louwers, over een pilot bij het Erasmus MC die de menopauze uit de taboesfeer haalt.’
A+O fonds Rijk: VerRIJK je kennis
Voor het Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds van het Rijk (A+O fonds Rijk) zette CAOP samen met Stichting Vuurvrouw en Period Media een platform op met kennis over menstruatie en de overgang. ‘Zo verrijken we ons begrip van vrouwspecifieke gezondheid en doorbreken we taboes op de werkvloer. Maar menstruatie en overgang bespreekbaar maken is makkelijker gezegd dan gedaan. Van cyclus- en hormoongerelateerde klachten wordt namelijk nog té vaak gedacht dat deze er nu eenmaal bij horen.’
Op het platform kijken ambtenaren video’s over het vrouwenhart, doen ze een workshop over menstruatie en de overgang op de werkvloer (ook als leidinggevende) en lezen ze interviewverhalen met ervaringsdeskundigen en experts. De informatie wordt geregeld aangevuld met nieuwe artikelen over actuele ontwikkelingen, podcasts, webinars, workshops, factsheets en events.
Het taboe doorbreken
Communicatieadviseur Lian Pattje: ‘Vanuit het oogpunt van CAOP zien we dat hormonale gezondheid in relatie tot werk een actueel en urgent vraagstuk is. We willen dat mensen zo prettig mogelijk hun werk kunnen doen, ook tijdens hun menstruatie en hormonale transformaties. Meer dan de helft van de werknemers in Nederland is vrouw!
Mensen herkennen zich in de verhalen van de ervaringsdeskundigen en gaan onderling, met collega’s of vriendinnen, in gesprek. Eigenlijk merkt elke vrouw wel iets in haar cyclus. Of je nou 30 of 50 bent; het doel is om het gesprek hierover te normaliseren. Sommige vrouwen zeggen: ‘het duurde lang, maar ik heb het eindelijk aangegeven bij mijn werkgever, en kreeg daar veel voor terug.’ We hopen dat meer vrouwen in gesprek durven te gaan, maar dat er ook meer vanuit werkgevers naar oplossingen wordt gezocht.’
