De kwetsbaarheid van ombudspolitiek en van lokale partijen

Weinig ervaring met integriteit

Als adviseur bij het Steunpunt Integriteitsonderzoek Politieke Ambtsdragers krijgt Groot vaak zaken voorgelegd waarbij mogelijk sprake is van corruptie of belangenverstrengeling in de politiek. In het interview met Trouw vergelijkt hij de Haagse corruptiezaak met eerdere grote zaken als die van de Roermondse VVD-wethouder Van Rey en de Noord-Hollandse VVD-gedeputeerde Hooijmaijers. Het verschil is dat Van Rey en Hooijmaijers lid waren van een traditionele politieke partij, terwijl de Haagse wethouders bij een nieuwe partij horen. ‘Je ziet doorgaans dat nieuwe organisaties of partijen het meest kwetsbaar zijn voor corruptie of ander grensoverschrijdend gedrag. Daar is geen traditie, te weinig aandacht, te weinig ervaring. Een moreel kompas is hier nog niet ingebed’, zegt Groot.

Ombudspolitiek of wederkerigheid?

Wethouder De Mos liet zich voorstaan op zijn ‘ombudspolitiek’. Volgens hem kan de stad verder komen door goed naar burgers en ondernemers te luisteren. Hans Groot vindt de term ombudspolitiek hier niet op zijn plaats. ‘Ook al heeft De Mos zich niet persoonlijk verrijkt, als er wederkerigheid in het spel is, gaat het fout. Hij lijkt in de bres te springen voor burgers, maar afgaand op het persbericht van justitie zijn hier ondernemers kennelijk bevoordeeld in een volstrekt niet-transparant proces. Zij schonken namelijk óók geld aan zijn beweging.’

Schijn van belangenverstrengeling

In de podcast De Dag van donderdag 3 oktober op radio 1 gaat Groot verder in op de kwestie, samen met Marcel Boogers, hoogleraar Innovatie en Regionaal Bestuur aan de Universiteit Twente. Boogers zegt in de podcast: ‘De verdenking is nu dat een horecaonderneming die belang had bij een nachtvergunning, geld heeft gegeven aan Groep de Mos. Maar de schijn van belangenverstrengeling was er al veel langer, dus het is vreemd dat het niet eerder is onderzocht.’ Volgens Groot is het niet in de haak als door financiering een verschil in informatiepositie ontstaat. ‘Het kan niet zo zijn dat één onderneming eerder weet van het moment dat hij een nachtvergunning kan aanvragen dan andere ondernemingen. Die voelen zich dan achtergesteld.’

‘Zorg voor financiering van lokale partijen’

In de podcast gaat het ook over het verschil tussen landelijke en lokale partijen. Boogers: ‘Landelijke partijen krijgen vaste subsidies en zij kunnen daarvan afdragen aan lokale partijafdelingen. Lokale partijen hebben die financiering niet en zijn daarom afhankelijk van sponsoring. Dat brengt problemen met zich mee.’ Groot is het daarmee eens. ‘Ik zou een groot voorstander zijn van een generale regeling, waarbij lokale partijen ook uit Rijksmiddelen worden gefinancierd. Want het is nu niet meer zo dat alle partijen in de gemeente ook landelijke partijen zijn. De lokale partijen zijn tegenwoordig sterk vertegenwoordigd en daar moeten we dan ook de financiële regeling op aanpassen.’