Werkgevers trekken samen op in actieleernetwerk voor gezond werkklimaat

Er is in het project gewerkt aan het delen van inzichten en ervaringen praktische tools zoals een argumentenkaart, de whitepaper ‘Naar integraal beleid van werk & gezondheid’ en de Positief Gezonde CAO, waarmee werkgevers concrete stappen kunnen zetten naar meer aandacht voor gezondheid op de werkvloer. Projectleider Floris blikt terug op dit project en deelt zijn inzichten.

Werk en gezondheid aan elkaar verbinden

De actieleernetwerken ontstonden vanuit de wens om werk en gezondheid structureel met elkaar te verbinden. ‘We kregen steeds vaker de vraag: hoe kunnen we gezondheid en werk beter combineren?’ vertelt projectleider Floris. ‘Vanuit Alles is Gezondheid was er al ervaring met regionale netwerken, onder andere in Limburg en Zeeland, en sectorale netwerk in de theaterwereld en voor bedrijfsgezondheidszorgprofessionals. Op basis van deze ervaringen kwam het voorstel voor een breder netwerk voor werkgevers gericht op gezondheid en werk.’ Via het warme netwerk van vorige projecten en een open oproep op LinkedIn hebben ruim zeventig werkgevers zich aangemeld voor het netwerk. De geïnteresseerden kwamen uit kleine en grote organisaties, en zowel uit het publieke als uit het private domein. Floris legt uit: ‘Dat maakte het juist zo interessant, omdat publieke en private partijen ieder hun eigen kenmerken hebben. Beide kanten hebben iets van elkaar geleerd. En ondanks deze verschillen lijken de uitdagingen die deelnemende organisaties hadden op elkaar’.

Het netwerk kreeg een duidelijke start- en einddatum met een looptijd van een jaar. In totaal werden zes bijeenkomsten georganiseerd rond steeds wisselende thema’s. Denk aan gedragsverandering, de kosten en baten van investeren in gezondheid en een bijeenkomst met ‘de beslissers’. ‘We begonnen met intakegesprekken waarin we vroegen hoe organisaties omgaan met gezondheid op de werkvloer,’ zegt Floris. Daaruit bleek één gemene deler: er wordt al veel georganiseerd en aangeboden vanuit de organisatie, maar medewerkers maken er weinig gebruik van. ‘HR is ervan overtuigt dat het belangrijk is, en toch is het lastig om gezondheidsinterventies aan te bieden op een manier te die medewerkers ook motiveert er gebruik van te maken.’

Ideeën en voorbeelden uitwisselen op de bijeenkomsten

De bijeenkomsten vonden zo veel mogelijk plaats op locatie bij deelnemende organisaties, en gaven steeds weer inspiratie. De invulling van het netwerk lag niet volledig uitgestippeld, er werd vooral eigen inbreng van het netwerk verwacht. ‘Er was echt energie op die dagen. Iedereen zat er met de intentie om te leren en dat was voelbaar.’

Floris denkt terug aan een bijeenkomst op locatie bij VGZ, waar zichtbaar en voelbaar werd hoe fysieke inrichting en subtiele nudges bijdragen aan gezond gedrag. Daar was het kantoor namelijk zodanig ingericht, dat het medewerkers stimuleerde om gezondere keuzes te maken gedurende de dag. ‘Je kunt visie en beleid hebben, maar het moet ook zichtbaar worden in je omgeving. Iets simpels als een pingpongtafel of koffiehoek kan uitnodigen tot ontspanning en verbinding,’ aldus Floris. ‘Daarnaast gaat het niet alleen om fysieke gezondheid, zoals voeding of beweging. Gezondheid heeft meer facetten. Wanneer een kantoor de ruimte biedt om op een laagdrempelige manier een praatje te maken met je collega’s, kan dat het mentale aspect van gezondheid ten goede komen.

Veel organisaties zijn op zoek naar een blauwdruk voor succesvol gezondheidsbeleid. ‘Maar die is er niet. Je moet als organisatie eerst zelf bepalen hoe je naar gezondheid kijkt en wat je belangrijk vindt. Dan pas kun je vormgeven hoe je daar als organisatie vorm aan wilt geven’ legt Floris uit. In het leernetwerk konden organisaties inspiratie halen uit voorbeelden uit de praktijk. ‘We zagen dat er behoefte was om geïnspireerd te raken door voorbeelden van anderen. Als je samen optrekt, hoef je niet zelf het wiel uit te vinden.’

Van gevoel naar gesprek met de argumentenkaart

Tijdens het traject ontwikkelde het leernetwerk een praktisch hulpmiddel: de argumentenkaart. ‘We merkten dat het gesprek over investeren in gezondheid veel teweeg bracht. Je merkt in deze gesprekken dat elke werkgever het belangrijk vindt, omdat het medewerkers weerbaar maakt en welzijn bevordert. Maar dat vertaalt zich nog niet altijd in investeringen in gezondheid binnen de organisatie. Zo eenvoudig is het blijkbaar niet,’ vertelt Floris. De kaart kan helpen om de onderliggende argumenten, zowel voor als tegen, voor het investeren in gezondheid scherp te krijgen. Daarnaast kan het inzicht geven in de aannames die mensen hebben als het gaat over investeren in gezondheid. ‘Het is een gespreksstarter. Je kunt ermee in kaart brengen welke argumenten voor jouw organisatie van toepassing zijn, en daarop reflecteren.’

Hoewel het project nu is afgerond, hoopt Floris dat de gesprekken, voorbeelden en tools blijven doorwerken in organisaties. ‘Na de bijeenkomst waarin we de argumentenkaart hebben ontwikkeld, vertelde een deelnemer dat ze de kaart aan haar leidinggevende had gegeven met de opmerking: ‘Het kan toch niet zo zijn dat jij aan de negatieve kant van deze kaart zit?’. Dat leidde tot een goed gesprek, waar duidelijk werd hoe de organisatie zich wel wilde positioneren.’ Volgens Floris werkt de kaart vooral omdat het aanzet tot gesprek. ‘Als je snapt hoe je denkt over gezondheid op de werkvloer, ben je eerder geneigd om er iets mee te doen.’